نحوه محاسبه نفقه به نرخ روز
نفقه یکی از مسائلی است که در دادگاههای خانواده، در طرح دعوا میان زوجین و یا از گوشه و کنار شنیده میشود و به آن پرداخته میشود. نفقه یکی از حقوق زنان محسوب میشود و قانون مدنی جمهوری اسلامی برای آن ارزش بسیاری قائل است. نفقه زوجه تا حدی مهم است که یک زن می تواند حتی نفقه خود را نسبت به زمان گذشته و آینده نیز از شوهرش مطالبه کند. اما نحوه محاسبه نفقه زن چگونه است؟ این سوالیست که عده بسیاری به دنبال پاسخ آن هستند.
ممکن است فردی سالها پیش ازدواج کرده باشد و بخواهد بداند که نفقهاش به نرخ روز چقدر است. در رابطه با نفقه باید بدانید که کارشناسی از سوی دادگاه با توجه به فاکتورهای گوناگون جایگاه خانوادگی و اجتماعی زن، سن، نیازهای ضروری و بسیاری موارد دیگر، نفقه را محاسبه و تعیین میکند. به طور کلی به محض نکاح دائمی میان یک زن و مرد، مرد موظف است که مایحتاج و سرپناه مشخصی را برای زندگی زن فراهم آورد. نفقه در حقیقت همان خوراک، پوشاک و مسکنی است که مرد مکلف به تهیه آنهاست.
“مقاله پیشنهادی”
از طرفی زن هم وظیفه دارد بعد از نکاح مرد را تمکین نماید و تمکین یعنی اینکه در کنار مرد، زیر سقفی که او تهیه کرده با نفقهای که میگیرد، زندگی کند. اما چنانچه زن تمکین نکند، نفقه از او سلب میشود و مرد نیز اگر بی دلیل و در شرایطی که توان مالی لازم را دارد، از پرداخت نفقه خودداری کند، مطابق قانون مجازات میشود. اگر زن و مرد به هر دلیلی در زندگیشان دچار مشکل شوند و یکی از آنها یا هر دو به شوورای حل اختلاف و دادگاه مراجعه کنند، مسئله تمکین و نفقه به میان میآید و دادگاه خانواده و شورای حل اختلاف به این موضوعات پرداخته و میزان نفقه را مشخص میکنند.
اگر در رابطه با نفقه سؤال دارید، ما در این مقاله همه چیز را درباره نفقه، مقدار نفقه زن، محاسبه نفقه، میزان نفقه فرزند، میزان نفقه زن در دوران عقد، میزان نفقه فرزند دختر و … گفتهایم. پس در ادامه همراه ما باشید تا پاسخ سؤالات خود را دریافت کنید.
در رابطه با نفقه زن، فرزند، نحوه محاسبه نفقه به نرخ روز و مسائل از این قبیل، سؤال دارید، وکلا و کارشناسان حرفهای و با تجربه موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو، آماده پاسخگویی به شما هستند.
فهرست محتوا
نفقه زن و ارتباط آن با تمکین
مطابق با قانون مدنی، پس از عقد دائم، همانطور که گفتیم مرد موظف به پرداخت نفقه میشود. زن نیز باید مرد را تمکین کند. در قانون حاکم بر جامعه اسلامی، دو ضمانت برای اجرای قانون در قبال عدم پرداخت نفقه یا همان ترک انفاق وجود دارد همچنین برای عدم تمکین نیز قوانینی در نظر گرفته شده است. اگر زنی بی دلیل از تمکین شوهرش امتناع کند، ناشزه خوانده میشود و قانون حق نفقه را از او میگیرد. اما قانون شرایطی هم به طور استثناء وجود دارد که زن را بدون تمکین، مشمول نفقه در نظر میگیرد.
به عنوان مثال اگر زن از حق حبس خود در زمان عقد نکاح استفاده کند یا شرط تعیین محل سکونت را داشته باشد، میتواند بدون نیاز به تمکین شوهرش از حق نفقه برخوردار شود.
مقدار نفقه زن چقدر است؟
طبق ماده 1107 قانون، نفقه زن شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از جمله پوشاک، مسکن، غذا، لوازم منزل و هزینههای درمانی و بهداشتی است. همچنین اگر مثلاً زن به خدمتکار احتیاج داشته باشد و یا به داشتن آن عادت کرده باشد، مرد وظیفه دارد برای او خدمتکار بگیرد. بنابراین در پرداخت نفقه به زن، رفع نیازهای او ملاک است. میزان نفقه زن را نیز کارشناس دادگستری با توجه به عرف و شأن زن و استناد به شرایطی که ازن دارد، تعیین میکند.
نحوه محاسبه نفقه زن به چگونه است؟
هنگامی که زنی برای مطالبه نفقه خود به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه میکند، مسلماً میخواهد بداند که مبلغ نفقهاش چقدر است؟ در این شرایط اگر زن و مرد خودشان بر سر مبلغی برای مقدار نفقه زن به توافق برسند، دادگاه دیگر وارد عمل نمیشود تا میزان نفقه را حساب کند و طبق توافق طرفین عمل میکند. اما چنانچه زوجین بر سر مبلغ نفقه توافق نظر نداشته باشند، دادگاه میزان نفقه زن را محاسبه میکند.
قاضی در این شرایط بنا به درخواست زن یا مرد، پرونده تعیین مقدار نفقه زن را تشکیل میدهد و یک قرار کارشناسی به کارشناس نفقه دادگاه صادر میکند تا کارشناس بعد از ارجاع پرونده نسبت به تعیین مبلغ با توجه به نرخ روز، اقدام کند.
نحوه محاسبه میزان نفقه زن توسط کارشناس نفقه به عوامل بسیاری بستگی دارد که برخی از آنها عبارتند از سن، تحصیلات، موقعیت اجتماعی، شاغل بودن یا نبودن زن و سایر موارد دیگر. به عنوان مثال اگر زنی دارای تحصیلات لیسانس باشد و دارای یک فرزند باشد و از شرایط متوسطی در خانه پدریاش برخوردار بوده باشد، مبلغ نفقه او ممکن است از 900 تومان به بالا باشد و برای فرزندش هم مبلغی در حدود 400 تومان به بالا در نظر گرفته میشود. البته این اعداد و ارقام باز هم قابل استناد نیستند و همانطور که اشاره کردیم، کارشناس مبلغ را تعیین میکند.
میزان نفقه زن در دوران عقد
حق نفقه و تمکین با یکدیگر مرتبط هستند و همانطور که اشاره کردیم قوانین خاصی برای این دو مورد در نظر گرفته شده است. اما ممکن است این سؤال برایتان به وجود بیاید که میزان نفقه زن در دوران عقد چقدر است و یا اینکه اصلاً نفقه به او تعلق میگیرد؟ برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که در دوران عقد از آنجایی که زن و مرد زیر یک سقف زندگی نمیکنند و در خانه پدریشان یکدیگر را ملاقات میکنند و رابطه زناشویی میانشان جریان ندارد، پرداخت نفقه رایج نیست و زن باکره میباشد.
“مقاله پیشنهادی”
به همین خاطر حق تمکین چه خاص و چه عام، بر گردن زن نمیباشد ولی حق نفقه هر چند که مرسوم نیست، ولی به محض نکاح زوجین، بر گردن مرد میباشد. بنابراین نفقه قبل از عروسی هم به زن تعلق میگیرد و مطابق با ماده 1102 قانون مدنی، رابطه زوجیت، حقوق و تکالیفی را برای زوجین نسبت به هم ایجاد میکند. با امضای سند ازدواج، حقوق و تکالیف مشترک زن و مرد به جریان می افتد و هر دو موظف به انجام وظایف و تعهدات خود هستند.
میزان نفقه فرزند چقدر است؟
نفقه فرزند یا فرزندان نیز یکی از مباحث مهم در زمینههای حقوقی ست. پرداخت نفقه به فرزندان یکی از مهمترین وظایفی است که پدر و مادر در قبال فرزندانشان دارند. نفقه فرزند در قانون مدنی بسیار مهم تلقی شده و از همین رو قانونگذار این حق را که به عنوان نفقه فرزند یا اقارب شناخته میشود، مطابق با ماده 1199 قانون مدنی، بر عهده پدر آنها گذاشته است. در صورتی که پدر فرزندان خانوادهای فوت کند و نتوان نفقه فرزندان را از او دریافت کرد، پرداخت نفقه بر عهده اجداد پدری و با رعایت میزان نزدیکی فامیلی آنها گذاشته میشود.
یعنی پدر بزرگها بعد از پدر عهده دار این مسئولیت هستند و چنانچه اجداد پدری هم در قید حیات نباشند یا توانایی پرداخت نفقه به فرزندان را نداشته باشند، نفقه از گردن آنها ساقط شده و بر عهده مادر گذاشته میشود. اگر مادر هم فوت کرده باشد یا توانایی مالی برای پرداخت نداشته باشد، نفقه فرزند یا فرزندان به عهده اجداد مادری میباشد. بنابراین بعد از مادر نیز، مادر بزرگها باید این وظیفه را بر عهده بگیرند.
“مقاله پیشنهادی”
خوب است بدانید که در رابطه با پرداخت نفقه به فرزند، هیچ تفاوتی بین فرزندان مشروع و نامشروع وجود ندارد و مطابق قانون مدنی فرزند نامشروع نیز مثل فرزند متولد شده از نکاح صحیح به شمار میرود.
در ماده 1204 قانون مدنی هم نفقه فرزند به خوبی مشخص شده که آن هم مانند نفقه زن، شامل خوراک، پوشاک، مسکن، هزینه بهداشت و درمان، تحصیل و … میشود. نفقه اقارب یا نفقه نزدیکانی چون زن و فرزند باید در جهت رفع نیازهای آنان باشد و مثلاً نمیتوان هزینه تفریحات بسیار زیاد و خرجهای نامعارف را جزو این نیازها دانست.
ویژگیهای نفقه فرزند و میزان نفقه فرزند دختر و پسر
نفقه فرزند در قانون مدنی تحت عنوان نفقه اقارب نیز شناخته میشود و ویژگیهای خاص خودش را دارد. همین ویژگیهاست که وجه تمایز میان نفقه زن و نفقه فرزند را مشخص میکند. مثلاً نفقه زن به گونه ایست که میتوان مبالغ مربوط به نفقه زمان گذشته و یا آینده را نیز از مرد مطالبه کرد. ولی نفقه فرزندن اینطور نیست و فقط در همان زمان قابل پرداخت است. پرداخت نفقه بر عهده پدر بوده و او موظف به پرداخت میباشد. اما در صورتی که پدر تمکن مالی داشته باشد ولی نخواهد نفقه فرزندش را بپردازد، میشود از او شکایت کرده و نفقه را مطالبه نمود.
بر اساس ماده 1197 قانون مدنی تنها زمانی مرد میتواند نفقه فرزندان را نپردازد که توانایی مالی نداشته باشد و حتی با وجود اینکه شغل دارد، قادر به تأمین وسایل معیشت خود نیز نباشد. از منظر قانون، معمولاً فرزند دختر تا سن ازدواج مشمول دریافت نفقه است و در رابطه با فرزند پسر هم تا زمانیکه شغل و درآمد مشخصی بدست نیاورده، پدر باید نفقهاش را پرداخت کند. البته پدر باید نفقه را برای حق تحصیل فرزندانش نیز بپردازد، اما اگر آنها بخواهند به دانشگاه بروند، پدر میتواند نفقه برای تحصیل در دانشگاه را پرداخت نکند و اجباری در رابطه با پرداخت هزینه دانشگاه فرزندان وجود ندارد.
مطابق ماده 1204 قانون مدنی، اگر مردی از پرداخت نفقه اقارب امتناع کند و اثبات شود که استطاعت مالی ندارد، نمیتوان او را مجبور به پرداخت یا مجازات کرد. اما در صورتی که اثبات نشود، میتوان مرد را محکوم به حبس کرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نفقه فرزند، همین امروز با کارشناسان موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو در تماس باشید.
مجازات پرداخت نکردن نفقه فرزند چیست؟
اگر پرداخت نفقه فرزند انجام نشود و این در شرایطی باشد که پدر استطاعت مالی لازم را دارد، به این خاطر که فرزندان نمیتوانند معاش خود را تأمین کنند، قانونگذار بر اساس قانون مدنی، در صورت عدم پرداخت نفقه، مجازاتی را مشخص کرده است. بر اساس ماده 53 قانون حمایت از خانواده، اگر پدری با وجود تمکن مالی و استطاعت کافی، از پرداخت نفقه فرزند یا فرزندانش خودداری کند، از آنجایی که فرزندانش جزو اشخاص واجب النفقه او به حساب میآیند، به حبس تعزیری درجه شش محکوم میشود و باید معادل این مجازات به مدت شش ماه تا دو سال در حبس به سر ببرد.
چگونه دادخواست نفقه بدهیم؟
قوه قضاییه از بعد از سال 1395 یک سامانه راه به جهت رسیدگی به دادخواستها راه اندازی کرد که تحت عنوان «سامانه ثنا» شناخته میشود. با استفاده از این سامانه راهبردی، میتوان به راحتی اموری مثل اطلاع از ابلاغیهها و اوراق قضایی مربوط به دعوا، ثبت و پیگیری دادخواستها و همچنین مشاهده رأی صادر شده از دادگاه در خصوص پرونده را در اختیار داشت. شما میتوانید با مراجعه به این سامانه و به صورت تمام الکترونیک کارهای مورد نظر خود انجام دهید. لازم به ذکر است که این سامانه برای طرفین دعوا، نمایندگان قانونی آنها، کارشناسان، ضابطان قضایی، دفاتر خدمات قضایی و سایر اشخاص مرتبط قابل دسترسی است.
سامانه ثنا از طریق سایت خدمات الکترونیک قضایی در دسترسی بوده و با استفاده از آن میتوان دادخواست نفقه را مورد پیگیری قرار داده و از کلیه مراحل رسیدگی به این دادخواست را تحت نظر داشت. همچنین رأیهایی را که از سوی دادگاه صادر میشود و مربوط به پروندهتان میباشد را میتوانید در این سامانه مشاهده نمایید. کافیست برای پیگیری دادخواست نفقه خود در سامانه ثنا، ابتدا در آن ثبت نام کنید و با در اختیار داشتن رمز ورود به سامانه ثنا وارد شده و پس از احراز هویت در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به راحتی مراحل کار را دنبال کنید.
توصیه ما به شما این است که برای پیشبرد سریع کارهای حقوقی خود، از تیم وکلا و کارشناسان با سابقهٔ موسسه حقوقی آتیه آفرینان ایرانیان، کمک بگیرید. این موسسه که یکی از معتبرترین و قدیمیترین مؤسسات حقوقی کشور میباشد، با سالها تجربه و سابقه ارزنده در زمینه حل و فصل مسائل حقوقی همچون مهریه، نفقه، تمکین، طلاق، ارث و انحصار و وراثت و صدها موضوع مرتبط دیگر، آماده خدمت رسانی به متقاضیان محترم میباشد.