انواع طلاق و شرایط آن‌ها
انواع طلاق – طلاق یک راه حل قانونی برای خاتمه دادن به زندگی مشترکی است که دیگر ادامه آن امکان پذیر نیست. بنابراین زوجینی که بنا به دلایل گوناگون می‌خواهند از یکدیگر جدا شوند، راه حل طلاق را انتخاب می‌کنند. اما طلاق انواع گوناگونی دارد و از منظرهای گوناگونی مورد بررسی قرار گرفته شده است. روانشناسان و مشاورین خانواده تلاش‌های زیادی را در حفظ نظام خانواده‌ها صورت می‌دهند، اما باز هم برخی از شرایط و یا مشکلات، قابل تحمل نبوده و افراد را مجبور به طلاق می‌کنند.
در این مقاله از موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو، قصد داریم تا شما را با انواع طلاق، شرایط قانونی و مسائل مربوط به آن آشنا کنیم. پس اگر می‌خواهید اطلاعات کاملی در این زمینه کسب کنید، خواندن این مطلب را از دست ندهید.
فهرست محتوا
انواع طلاق‌ها در قانون کشورمان
حق طلاق در قانون مدنی جمهوری اسلامی به مرد داده شده است و مردان می‌توانند با اراده خود از زنشان طلاق بگیرند. اما در مقابل برای زن نیز در قانون حق مهریه و نفقه در نظر گرفته شده تا مرد به راحتی نتواند عهد و پیمان زندگی مشترک را به هم بزند. پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، با توجه به قانون اساسی خودشان که آن را به رسمیت می‌شناسند، عمل می‌کنند و زمانی که می‌خواهند طلاق بگیرند، با توجه به قوانین خودشان پیش می‌روند.
“مقاله پیشنهادی”
همانطور که گفتیم، طلاق انواع گوناگونی دارد و بسته به درخواست مرد، درخواست زن و یا توافق هر دو طرف انجام می‌شود. گاهی هم طلاق به شکل غیابی یعنی بدون حضور یکی از زوجین انجام می‌شود که بستگی به شرایط خاصی دارد. در قانون مدنی یک دسته بندی کلی برای طلاق آمده که همه انواع طلاق را در بر می‌گیرد. در این تقسیم بندی طلاق به دسته‌های اصلی زیر تقسیم می‌شود:
- طلاق بائن
- طلاق رجعی
انواع طلاق بائن
شاید با خودتان بگویید که چه طلاق‌هایی جزو دسته طلاق بائن هستند؟ در پاسخ باید بگوییم که طلاق بائن به طلاقی می گویند که در آن شوهر امکان رجوع به زن را ندارد و چنانچه بخواهد مجدد با او زندگی کند، چنین اجازه‌ای را ندارد. مگر اینکه مجدد عقد کنند و صیغه عقد میانشان جاری گردد. در این شرایط زن مجاز است که دوباره مهریه جدید و شرایط تازه‌ای را برای عقد خود در نظر بگیرد. به طور کلی 4 نوع طلاق وجود دارند که مرد بعد از جدایی امکان مراجعت را ندارد و همه این 4 مورد در دسته طلاق‌های بائن قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی این چهار مورد می‌پردازیم.
طلاقی که قبل از شروع زندگی زناشویی اتفاق بیفتد
اگر زوجین خیلی زود به این نتیجه برسند که امکان زندگی با یکدیگر را ندارند، قبل از شروع زندگی زناشویی می‌توانند از طلاق بائن استفاده کنند. در حقیقت قبل از برقراری رابطه جنسی اگر زوجین از هم جدا شوند، طلاق بائن تلقی می‌شود و زن می‌تواند نصف مهریه خود را مطالبه کند.
طلاق زنی که یائسه است
زنان در مرحله‌ای از زندگی خود دیگر دچار عادت ماهیانه نمی‌شوند که این مسئله تحت عنوان دوران یائسگی شناخته می‌شود. اغلب زنان در این دوران دیگر توان بارور شدن را ندارند و بچه دار نمی‌شوند. دوره یائسگی معمولاً در سنین 40 تا 50 سالگی شروع می‌شود. اگر زنی این دوران را تجربه کرده باشد و شوهرش از او جدا شود، طلاقشان از نوع بائن شناخته شده و مرد دیگر اجازه رجوع به زن را ندارد.
اگر زن سه طلاقه شده باشد
اگر زوجینی ۳ بار متوالی ازدواج کنند و طلاق بگیرند، بعد از ۳ بار طلاق متوالی زن بر مرد حرام می‌شود و نه تنها دیگر حق ازدواج با یکدیگر را ندارند بلکه طلاقشان نیز بائن بوده و مرد دیگر حق رجوع ندارد. در این شرایط امکان ازدواج دوباره این زوج تنها در صورتی امکان پذیر است که زن با شخص دیگری ازدواج کرده و با او رابطه زناشویی داشته باشد. در این صورت اچنانچه زن از آن مرد جدا شود، مجدداً می‌تواند با همسر اول خود که سه بار متوالی از هم طلاق گرفته بودند ازدواج کرده و از نو تشکیل زندگی دهند.
طلاق خلع و مبارات
دو نمونه طلاق دیگر، عبارتند از طلاق خلع و طلاق مبارات. نقطه مشترکی که میان این دو نوع طلاق وجود دارد، کراهت و تنفر شدید زن از مرد می‌باشد تا اندازه‌ای که زن حاضر می‌شود مهریه یا بخشی از اموال خود را بخشیده تا از شوهرش جدا شود.
انواع طلاق رجعی
طلاق رجعی نیز به دو دسته تقسیم می‌شود که در ادامه به بررسی این دو دسته می‌پردازیم.
طلاقی که با درخواست مرد باشد
همانطور که گفتیم طبق قانون مدنی، طلاق به اراده مرد می‌باشد و هر زمان که خواست، می‌تواند زن خود را طلاق بدهد. البته در هر حال برای طلاق باید به دادگاه مراجعه نمود و حکم طلاق تنها با رأی دادگاه صادر می‌شود، بنابراین طلاق به این سادگی‌ها هم نیست. خوب است بدانید که طلاق به درخواست مردان یکی از انواع طلاق است که تحت عنوان طلاق رجعی نیز شناخته می‌شود.
در این نوع طلاق چنانچه مدت عده زن به اتمام نرسیده باشد حق رجوع برای مرد وجود دارد. در حقیقت بدون نیاز به عقد مجدد، زوجین می‌توانند دوباره برای زندگی مشترک به هم باز گردند. عده در این نوع طلاق به صورت زیر است:
عده طلاق و عده فسخ نکاح سه طهر (یعنی 3 ماه پاک شده از حیض) می‌باشد. به جز مواردی که زن بنا به سن و سالی که دارد دچار یائسگی شود که در این شرایط عده او 3 ماه خواهد بود.
ناگفته نماند که چون نوع طلاق به درخواست شوهر انجام می‌شود، فرصت پشیمانی به او نیز داده شده و اگر بخواهد که به زندگی مشترک بازگردد اختیار استفاده از طلاق رجوع را داشته و برای این اقدام نیازی به رضایت زن نیست.
طلاق خلع ومبارات در صورتی که زن رجوع به عوض کند
گفتیم طلاق خلع و مبارات نیز دو نوع دیکر از انواع طلاق هستند که به دلیل کراهت و تنفر زن از مرد یا کراهت هر دوی زوجین اتفاق می افتد. در این نوع طلاق که از نوع بائن می‌باشد (قابلیت رجوع ندارد) اگر زن بعد از اینکه وجهی از اموال یا مهریه‌اش را به شوهرش بخشید، رجوع کند و آن را از شوهر خود باز پس گیرد، طلاق بائن به طلاق رجعی تبدیل می‌شود و قابلیت بازگشت یا رجوع را دارد. بنابراین زن امکان مطالبه وجه پرداختی را از شوهرش دارد و می‌تواند در صورت باز پس گیری آن اموال امکان رجوع شوهر را ایجاد کند و بدون عقد به نکاح مجدد همسر سابق خود درآید.
انواع طلاق در اهل سنت
شاید برایتان این سؤال به وجود بیاید که طلاق اهل سنت چگونه است و چه انواعی دارد؟ در پاسخ باید بگوییم که از دید فقه، طلاق دو نوع سنی و بدعی دارد. طلاق سنی طلاقی می‌باشد که طبق مقررات اسلامی باشد و همه شرایط صحت طلاق را مطابق با قوانین اسلامی در بر داشته باشد. اما طلاق بدعی طلاقی بدعت گذاری شده است که شرایط صحت طلاق از منظر اسلام را نداشته و صحیح نمی‌باشد.
به این نکته توجه داشته باشید که طلاق سنی به معنای طلاق اهل تسنن نیست. چرا که طلاق آنان با طلاق امامیه تفاوت‌های بسیاری دارد. نکته مهم این که منظور از طلاق سنی طلاق اهل تسنن نیست و در طلاق اهل تسنن تفاوتهایی با طلاق امامیه به چشم می‌خورد.
انواع طلاق در اسلام
به طور کلی انواع طلاق در اسلام، چهار نوع بوده و تنها طلاق مباح است که وجود ندارد. انواع طلاق از دید اسلام عبارتند از:
طلاق حرام: همان طلاق بدعی است که مطابق قوانین اسلامی نیست.
طلاق مکروه: در صورتی اتفاق می افتد که امکان سازگاری بین زن و شوهر وجود داشته باشد.
طلاق واجب: این نوع طلاق، واجب تخییری است که طلاق ایلاء کننده و ظهار کننده می‌باشد
طلاق سنت: این نوع طلاق زمانی رخ می‌دهد که دشمنی بین زن و شوهر وجود داشته و امیدی سازگاری وجود نداشته باشد.
انواع طلاق توافقی
طلاق توافقی در شرایطی روی می‌دهد که زند و شوهر امکان سازگاری با یکدیگر را ندارند و بنا به خواست و توافق هر دو اقدام به طلاق می‌کنند. طلاق توافقی با خاست هر دوی زوجین انجام می‌شود و معمولاً در این گونه طلاق، زن مهریه خود را می‌بخشد و مهر حلال و جان آزاد می‌کند. ممکن است در طلاق توافقی، درخواست از جانب مرد، زن و یا هر دوی آن‌ها داده شود.
“مقاله پیشنهادی”
انواع طلاق عاطفی
در این مقاله انواع طلاق را تا حدودی گفتیم، حال نوبت به توضیح یکی از انواع طلاق، یعنی طلاق عاطفی می‌رسد. به بیان ساده و شفاف، باید بگوییم اگر سردی میان روابط زناشویی به وجود بیاید و زن و مرد دیگر میل و اشتیاقی نسبت به یکدیگر نداشته باشند، روابط عاطفی میانشان کمرنگ می‌شود و در نهایت طلاق عاطفی اتفاق می افتد. اینکه زوجین یکدیگر را درک نکنند و نشاط زندگی‌شان از بین برود، پایه‌های طلاق عاطفی را بنا می‌کند و صمیمیتشان را از بین می‌برد.
از جمله نشانه‌های طلاق عاطفی، می‌توان به مواردی همچون کم شدن یا نبود روابط عاطفی، بی تفاوت زوجین نسبت به هم، وقت گذرانی خارج از خانه، نداشتن روابط جنسی، بی اعتمادی به یکدیگر، کاهش وابستگی زوجین، به رخ کشیدن اشتباهات و بسیاری مسائل دیگر اشاره کرد.
انواع طلاق چیست و چه دلایلی دارد؟
افرادی که طلاق می‌گیرند، معمولاً بنا به دلایل مختلفی تصمیم خود را برای جدایی می‌گیرند. جدایی و یا همان طلاق که آخرین گزینهٔ پیش روی زوجین می‌باشد، عمدتاً 4 نوع دارد و وابسته به دلایل متعدد با توجه به نوع طلاق است. چهار نوع از انواع طلاق که گفتیم عبارتند از:
- طلاق قانونی
- طلاق مالی
- طلاق اجتماعی
- طلاق عاطفی
انواع طلاق در روانشناسی
اگر بخواهیم دسته بندی ویژه‌ای را برای انواع طلاق از منظر روانشناسی داشته باشیم، به دسته بندی زیر خواهیم رسید:
- طلاق عاطفی
- طلاق اقتصادی
- طلاق اجتماعی
- طلاق روانی
- طلاق هم والدی
- انواع طلاق
- طلاق قانونی
- طلاق رجعی
- طلاق بائن
- طلاق عسر و حرج
- طلاق خلع
- طلاق مبارات
انواع طلاق در قانون مدنی
در قانون مدنی هم طلاق به دو دسته رجعی و بائن تقسیم می‌شود که احکام هر یک از این طلاق‌ها را با هم بررسی کردیم. هر یک از طلاق‌های رجی و بائن خودشان به دسته‌هایی تقسیم می‌شدند. مثلاً طلاق بائن که غیر قابل بازگشت نیز می‌باشد، منوط به طلاق زن و مرد قبل از برقراری رابطه جنسی، طلاق در دوران یائسگی زن، طلاق خلع و مبارات سه طلاقه شدن زن و طلاق عسر و حرج است.
از طرفی طلاق رجعی هم که از نامش پداست، قابل رجوع و بازگشت بوده و به دو نوع طلاق به خواست مرد و طلاق خلع و مبارات با رجوع زند، تقسیم می‌شود.
