در چه صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد؟
در چه صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد : زنان هنگامی که به نکاح مردی در میآیند، دارای مالکیت حقوق مالی همچون مهریه و نفقه میشوند. زن در صورتی که در مقابل شوهرش تمکین کند (در کنار او زندگی کند و نیازهای مشروع او را برآورده کند)، مستحق دریافت نفقه است. مطابق با قانون، مرد ملزم به پرداخت نفقه همسر خود میباشد و در صورتی که علی رغم داشتن تمکن مالی از پرداخت نفقه امتناع ورزد، محکوم به حبس خواهد شد. به طور کلی زوجین بعد از ازدواج در قبال یکدیگر وظایف مشخص شده و لازم الاجرایی دارند که نباید آنها را نادیده بگیرند.
البته با وجود اینکه نفقه حق زن میباشد، ممکن است تحت شرایطی این حق از او سلب شود که در ادامه به آن میپردازیم. امروز قصد داریم تا با بررسی مسائل گوناگون پیرامون نفقه زن، به مواردی که نفقه به زن تعلق نمیگیرد نیز، بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله از موسسه حقوقی آتیه افرینان ایرانیان همراه ما باشید.
“مقاله پیشنهادی”
قطعا یک وکیل خوب از میان وکلای حرفهای موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو، میتواند مسائل مربوط به نفقه شما را به سرعت حل و فصل کند.
فهرست محتوا
نفقه چیست و شامل چه چیزهایی میشود؟
تکلیف پرداخت نفقه زن به لحاظ قانونی، بر عهده مرد است و بر اساس قانون مدنی، تنها بابت عقد دائم نفقه به زن تعلق میگیرد. در حقیقت نفقه نیازهای متعارف زندگی است که مسکن، خوراک، پوشاک، هزینههای درمان، اسباب منزل و … را شامل میشود. مرد باید با تأمین مخارج و نیازمندیهای زندگی، نظام خانواده را حفظ کند و زن و فرزندان خود را تحت حمایت قرار دهد.
نفقه تا چه زمانی به زن تعلق میگیرد؟
ممکن است در ذهنتان این سؤال به وجود بیاید که آیا نفقه مادام العمر است؟ یعنی زن تا آخر عمر از این حق برخوردار میشود و به طور کلی نفقه تا چه زمانی به زن تعلق میگیرد؟ در پاسخ به این سؤال مهم باید بگوییم که مسائل قانونی بسیاری برای نفقه وجود دارد. به عنوان مثال مهمترین شرط برای صحت نکاح، پرداخت نفقه است. زن مادامی که زنده است از حق نفقه برخوردار است و شوهرش باید این حق را بپردازد. به محض جاری شدن صیغه عقد دائم، مرد مکلف به تأمین نفقه میباشد و تنها در صورت عدم تمکین زن، این حق از او گرفته میشود.
همچنین اگر زن و شوهر در دوران عقد به سر ببرند، از آنجایی که با هم زیر یک سقف زندگی نمیکنند، اصولاً نفقهای داده نمیشود، ولی همانطور که گفتیم با برقراری نکاح، نفقه به جریان می افتد و قابل مطالبه است. همچنین زن میتواند در دوران عقد از حق حبس در نکاح استفاده کند و همزمان، حق نفقه را نیز داشته باشد. به عبارت بهتر زن تا زمانی مهریه خود را به صورت کامل نگرفته باشد، در دوران عقد میتواند از تمکین شوهرش خودداری کند، در حالی که نفقه او از بین نمیرود.
جالب است بدانید که حتی شاغل بودن زن، مانع از تعلق گرفتن حق نفقه به او نمیشود. بنابراین اگر زنی شاغل باشد و حتی درآمد مستقلی از شوهرش داشته باشد، باز هم مرد باید به او نفقه را پرداخت کند. همچنین امکان دریافت حق نفقه زن برای گذشته هم وجود دارد. ممکن است زنی نفقه خود را از مدتی قبل نگرفته باشد، در این صورت امکان مطالبه نفقههای قبلی خود را نیز دارد.
نفقه به چه کسانی تعلق میگیرد؟
به طور کلی مرد باید نفقه را برای زن و فرزندان خود پرداخت نماید و این افراد به طور قانونی مستحق دریافت نفقه هستند. البته اگر نکاح منقطع باشد و به شکل دائم نباشد، یا صحیح انجام نشده و باطل باشد، شوهر الزامی برای پرداخت نفقه نخواهد داشت به جز مواردی که به عنوان شرط عقد ذکر شده باشد. همچنین زنی که شوهرش را تمکین نکند، ناشزه بوده و نفقهای به او تعلق نخواهد گرفت.
مشاوره عالی 24 ساعته در خصوص نفقه و مسائل مربوط به آن، پیگیری و هدایت صحیح پروندههای حقوقی و موفقیت تضمینی، ارمغان موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو برای شماست.
نفقه در صورت عدم تمکین
تمکین، همانطور که قبلاً اشاره کردیم، به معنی برآوردن نیازهای شوهر و اجابت کردن خواستههای مشروع او توسط زن میباشد. به عنوان مثال یکی از چیزهایی که در قانون وجود دارد، این است که زن به منزله تمکین، باید در خانهای که مرد برای سکونت تهیه کرده، اقامت داشته باشد. یعنی لازمه برخورداری از نفقه، این است که زن در کنار مرد زندگی کند، مگر آنکه در دوران عقد باشند.
در شرایطی که زن خانه را ترک کند و برای این کار خود هیچ دلیل محکمه پسندی نداشته باشد، چنانچه شوهرش رضایت به این امر نداشته باشد، چون زن خانه را ترک کرده، مرد میتواند نفقهای به او نپردازد. بر اساس قانون، چنین زنی که بدون دلیل تمکین همسرش را بجا نیاورد، ناشزه خوانده شده و مرد میتواند در قبال چنین زنی، علاوه بر پرداخت نکردن نفقه، به دادگاه مراجعه کند و تقاضای طلاق یا درخواست ازدواج مجدد بکند.
نحوه اثبات عدم پرداخت نفقه
در صورتی که مردی با وجود توان مالی خوب، از پرداخت نفقه خودداری کند، زن میتواند به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده مراجعه کند و با تنظیم یک دادخواست و با ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نفقه معوقه خود را از شوهرش درخواست نماید. البته زن باید حتماً ثابت کند که مرد نفقه را پرداخت نکرده و دلایلی از جمله ترک منزل توسط مرد، بیکاری، عدم تهیه منزلی برای سکونت و … را بیاورد.
نفقه به طور کلی دو جنبه حقوقی و کیفری دارد. بنابراین برای تضمین پرداخت آن دو ضمانت وجود دارد. یکی اینکه زن میتواند از مرد شکایت کند و نفقهاش را مطالبه کند، دوم اینکه اگر مرد علی رغم داشتن تمکن مالی کافی از پرداخت نفقه تفره برود و خودداری کند، زن میتواند شکایت کیفری از او ترتیب بدهد و مرد را محکوم به حبس بین 6 ماه الی ۲ سال کند همچنین مرد مورد تعقیب قضایی قرار میگیرد و عدم پرداخت نفقه از سوی او جرم محسوب میشود.
نفقه اعسار از پرداخت نفقه جاریه
اعسار هم دو حالت مطلق و نسبی دارد. اعسار یعنی اینکه مرد توان پرداخت نفقه را به صورت یکجا ندارد و به این ترتیب برای پراخت نفقه قسط بندی صورت میگیرد. در این شرایط زن میتواند نفقه را به صورت قسطی دریافت کند. البته در صورتی که مشخص شود مرد نفقه ایام گذشته را پرداخت نکرده، او باید یکجا تمام نفقه گذشته را بپردازد. اما گاهی مرد توانایی مالی ندارد، و میتواند به همین خاطر دادخواست اعسار بدهد و نفقه گذشته و حال خود را به صورت قسطی پرداخت نماید. البته اگر مرد به صورت قسطی هم توان پرداخت نداشته باشد، زن میتواند درخواست طلاق از او را بدهد.