نحوه دریافت سهام فرد فوت شده
ممکن است فردی فوت کند و دارای سهام باشد، بدین ترتیب اولین سوالی که برای بازماندگان آن به وجود می‌آید، این است که نحوه دریافت سهام فرد فوت شده چگونه است؟
در پاسخ باید بگویم از آنجایی که سهام نیز یک نوع دارایی برای فرد به حساب می‌آید، بعد از فوت او نیز می‌توان آن را به وارثین قانونی‌اش منتقل کرد. یکی از مرسوم‌ترین سهام‌هایی که میان مردم رواج دارد سهام عدالت است. برای دریافت سهام فرد فوت شده باید وارث یا وارثان او ظرف مدت یک الی دو ماه به یکی از دفاتر خدمات پیشخوان دولت مراجعه کنند و مراحل انتقال سهام به وارثان را پیگیری کنند.
در طول سال‌های اخیر یکی از اهداف بسیار مهم دولت‌ها، خصوصی سازی است و در این راستا دولت نهم اقدام به واگذاری سهام عدالت به مالکین و افراد واجد شرایط دریافت این سهام کرد. در ابتدا این سهام تنها به مددجویان کمیته امام خمینی و بهزیستی داده شد اما بعدها این سهام به سایر قشرهای جامعه از جمله کارکنان دستگاه‌های اجرایی و بازنشستگان نیز داده شد.
پس از اینکه زمان واگذاری این سهام به پایان رسید، دیگر ثبت نام برای آن انجام نشد و حتی اگر خانواده‌هایی مشمول این سهام نیز بودند و صاحب فرزند جدیدی می‌شدند، دیگر سهام عدالت به آن‌ها تعلق نمی‌گرفت. هر سال تعداد بسیاری از افرادی که سهام عدالت را داشتند، اگر بنا به هر دلیلی فوت کنند وارثانشان می‌پرسند که تکلیف سهام عدالت آن‌ها چه می‌شود؟ آیا می‌توان آن را به وارثان منتقل کرد یا خیر؟
در این مقاله از موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو، می‌خواهیم همه چیز را در رابطه با نحوه دریافت سهام فرد فوت شده به شما بگوییم. پس تا انتها همراه ما باشید.
فهرست محتوا
تکلیف سهام فرد فوت شده چیست؟
همانطور که گفتیم سهام نیز یکی از دارایی‌های فرد متوفی به شمار می‌رود. در واقع بعد از فوت فرد، سهام او نیز مانند دیگر اموالش به وارثین تعلق می‌گیرد اما یک سؤال مهم دیگر که وجود دارد، این است که تقسیم این سهام به چه صورت بین وارثین انجام خواهد شد؟
از آنجایی که سهام نیز جزو اموال فرد متوفی بوده، بنابراین مطابق با قواعد تقسیم ارث، سهام نیز میان وارثین تقسیم خواهد شد. همچنین لازم است بعد از اینکه سهام عدالت فرد متوفی آزاد شد، وارثان ظرف مدت یک الی دو ماهه بعد، به دفاتر خدمات پیشخوان دولت بروند و فرآیند انتقال سهام را در پیش گیرند. ناگفته نماند که تا پیش از پایان ثبت متقاضیان آزادسازی سهام عدالت در سامانه، وارثان سهامدار فوت شده نمی‌توانند کاری انجام دهند.
به ارث رسیدن سهام و طبقات وارثین
همان گونه که اطلاع دارید، دارایی‌های فرد متوفی بر اساس طبقه وُراث تقسیم می‌شود و هر چه طبقه‌ای وارثان بالاتر باشد، اولویت بیشتری برای دریافت ارث خواهند داشت. از آنجایی که سهام نیز یکی از اموال متوفی محسوب می‌شود، بر اساس همین قاعده تقسیم‌بندی آن صورت می‌گیرد.
در طبقه اول، پدر، مادر، فرزندان و نوه‌ها وجود دارند و اولویت بیشتری برای دریافت ارث که همان سهام است دارند. اما طبقه دوم که از اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها تشکیل می‌شود، اولویت کمتری نسبت به طبقه اول داشته و همچنین در طبقه سوم که عمه‌ها، عموها، خاله‌ها، دایی‌ها و فرزندان آن‌ها هستند، به همین ترتیب شانس دریافت سهام به عنوان ارث کمتر خواهد بود، چرا که اولویت با طبقات بالاتر است.
به عنوان مثال اگر فردی فوت کند و دارای فرزند و نوه باشد و همچنین پدر و مادرش در قید حیات باشند، سهام او به این افراد تعلق می‌گیرد و دیگر به خواهر، برادر، اجداد، عمه‌ها، خاله، دایی و عموهای او چیزی نخواهد رسید.
مطابق با قوانین انحصار ورثه، پدر و مادر متوفی هر کدام یک ششم از کل سهم الارث و سهام او را به ارث خواهند برد و یک هشتم سهام عدالت و یا هر سهام دیگری از متوفی و یا ارثیه او به زنش و یا زنانی که دارد تعلق می‌گیرد. همچنین در صورتی که فرد فوت شده دارای فرزند نباشد، زن یا زنان او یک چهارم ارث خواهند برد.
شوهر فرد متوفی یک چهارم سهام او را در حالتی که فرد متوفی دارای فرزند باشد به ارث خواهد برد در غیر اینصورت سهم او یک دوم از سهام و ارث کلی خواهد بود. فرزندان نیز که به عنوان وارث شناخته می‌شوند، به نسبت ۲ به ۱ اگر دختر و پسر باشند از سهام بهره می‌برند که دختران نصف پسران سهم دارند. اگر تمام فرزندان دختر و یا تمام آن‌ها پسر باشند، سهام به طور یکسان میان آن‌ها تقسیم خواهد شد.
مراحل انتقال سهام متوفیان به وارثان چگونه است؟
بعد از اینکه سهام آزادسازی شد، تمام وارثان و دارندگان سهم از متوفی می‌توانند اقدام به پیگیری مراحل انتقال سهام بکنند. برای انجام این کار باید ابتدا به سایت samanese.ir مراجعه کرده و وضعیت سهام عدالت شخص متوفی را بررسی کنند. سپس ثبت نام در سامانه سجام و ایجاد حساب کاربری در آن را باید انجام بدهند. بعد از آن هم باید به میز خدمت الکترونیک رفته و اطلاعات مربوط به انحصار ورثه را وارد نمایند. پس از آن، شرکت سپرده گذاری به بررسی و انجام فرایند انتقال سهام می‌پردازد.
برای انتقال و یا فروش سهام متوفی چه باید کرد؟
اگر می‌خواهید بعد از انتقال سهام متوفی آن را به فروش برسانید، یا انتقال دهید می‌توانید این کار را توسط سازمان سمات که مخفف «شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» است، انجام دهید. ابتدا وارثان باید شرکت سپرده گذاری مرکزی را در جریان فوت فرد مورد نظر قرار داده، سپس سهامداران شرکت همراه با وارثان متوفی جلسه‌ای را برای انتقال سهام تنظیم می‌کنند و اقدامات لازم را برای انتقال انجام می‌دهند.
وراث نیز بعد از تقسیم سهام می‌توانند به اداره مالیات مراجعه نمایند و یا از میان وراث یکی را به عنوان نماینده تعیین کنند. نماینده وراثت باید به شرکت سهامی متوفی برود و اسناد و مدارک لازم و مشخصات هویتی را برای تقسیم سهام تحویل بدهد. سپس شرکت مذکور بعد از اینکه بررسی‌های لازم را در مورد تقسیم سهام وراث انجام داد، مدارک مورد نظر را به شرکت سپرده گذاری مرکزی ارسال می‌کند. در ادامه این روند نیز مراحل انتقال و فروش سهام متوفی به وارثان و فرزندان او منتقل خواهد شد.
مدارک لازم برای صورتجلسه انتقال سهام متوفی به شرح زیر است:
- برگه انحصار وراثت متوفی
- گواهی واریز مالیات بر ارث
- وصیتنامه متوفی (در صورت داشتن وصیت نامه)
- گواهی فوت متوفی
- شناسنامه متوفی
- شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث
- صفحه دوم شناسنامه مادر متوفی (در صورتی که در قید حیات باشند)
- برگ سهام متوفی یا گواهی نقل و انتقال متعلق به متوفی
نکته) به دلیل شیوع ویروس کرونا و گسترش سامانه‌های غیرحضوری و آنلاین، بیشتر اعمال گفته شده یا به صورت غیرحضوری و یا فقط با مراجعه به پیشخوان‌های منتخب انجام می‌گیرند.
سه مرحله مهم برای انتقال سهام متوفی به ورثه
- دریافت گواهی انحصار وراثت
- پرداخت مالیات بر ارث سهام متوفی
- مراجعه به دفاتر پیشخوان منتخب
چگونگی فروش سهام متوفی در بورس
پس از انتقال سهام متوفی به وارثین، آن‌ها می‌توانند برای فروش سهام خود در سامانه سجام ثبت نام کرده و بعد از انجام مراحل احراز هویت، اقدام به دریافت کد بورسی کنند. پس از آن هم باید به یکی از کارگزاری‌های بورس مراجعه کنند و حتماً شناسنامه و کارت ملی و برگ سهم خود را نیز همراه داشته باشند.
شما می‌توانید برای بررسی انحصار وارثت و انتقال یا دریافت سهام متوفیان به موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو مراجعه کنید. وکلای زبده این موسسه به سرعت و با کیفیت تمامی مراحل کار را پیش می‌برند و راهنمایی‌های بسیار خوبی را بر اساس تجاربی که در این زمینه دارند، در اختیارتان می‌گذارند.
برای دریافت مشاوره در خصوص واگذاری سهام و فروش و انتقال آن به وراث متوفی می توانید از طریق لینک زیر اقدام فرمایید.
