شرکت تعاونی
فهرست محتوا
شرکت تعاونی
شرکت تعاونی متشکل از افرادی است که داوطلبانه برای تحقق اهداف مشترک و سازمانی اقتصادی که براساس دموکراسی اداره می شوند و هر یک به طور عادلانه در تأمین سرمایه لازم سهیم هستند و به سهم خویش مسئولیت سود و زیان ناشی از عملیات و کارهایی را که خود به نحو مؤثر در آن شرکت داشته اند، بر عهده دارند . در تعریفی دیگر از شرکت های تعاونی آمده است که، از افراد حقیقی و یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی اعضاء از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق با اصول وضع شده در قانون یا اساسنامه شرکت هستند ، تشکیل شده است. قانون تجارت ایران مصوب 1311 از لحاظ نوع فعالیت، شرکت های تعاونی را به تعاونی تولید و تعاونی مصرف (توزیع) تقسیم کرده است. در ماده 190 ق.ت مقرر شده «شرکت تعاونی تولید شرکتی است که بین عده ای از ارباب حِرف تشکیل شده است و شرکا مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیاء یا اجناس به کار می برند». در نتیجه سرمایه شرکا، تخصص ایشان در شرکت است و از قِبل فعالیت خویش ذینفع خواهند بود. ماده 192 ق.ت در تعریف شرکت تعاونی مصرف مقرر می نماید « شرکت تعاونی مصرف (توزیع)، شرکتی است که برای مقاصد ذیل تشکیل می شود:
- فروش اجناس لازمه برای مصارف زندگانی اعم از این که اجناس مزبوره را شرکا ایجاد کرده اند یا خریده اند.
- تقسیم نفع و ضرر بین شرکا به نسبت خرید هر یک از آن ها
ویژگی شرکت های تعاونی مصرف، تأدیه سرمایه های نقدی یا غیر نقدی شرکا به شرکت می باشد ؛ زیرا برعکس شرکت تعاونی تولید، شرط وجود آورده از سوی شرکا از مستترات این ماده می باشد . این در حالی می باشد که مطابق با ماده 18 قانون شرکت های تعاونی مصوب 1350، شرکت های تعاونی در سه رشته کشاورزی، مصرف و کار و پیشه طبقه بندی می شوند . وجود تخصص متناسب با حوزه کاری شرکت تعاونی تولید، شرط اصلی تأسیس این نوع شرکت است؛ در همین راستا، ماده 191ق.ت مقرر نموده اگر در شرکت تولید یک عده از شرکا در خدمت دایمی شرکت نبوده باشد یا از اهل حرفه که موضوع عملیات شرکت است نباشند لااقل دو سوم اعضای اداره کننده شرکت باید از شرکایی انتخاب شوند که حرفه آن ها موضوع عملیات شرکت باشد
نوع دیگر تقسیم بندی شرکت های تعاونی براساس شرکت های سهامی انجام می گیرد و به تعاونی عام و تعاونی خاص طبقه بندی خواهد شد ؛ ماده 193 صراحتا چنین اجازه ای به شرکت های تعاونی مصرف می دهد و مقرر کرده : « شرکت تعاونی اعم از تولید یا مصرف ممکن است مطابق اصول شرکت سهامی یا بر طبق مقررات مخصوصی که با تراضی شرکا ترتیب داده شده باشد، تشکیل گردد … ». بنابراین در چنین صورتی باید مقررات شرکت های سهامی را از جمله تشکیل مجمع عمومی مؤسس و سایر مجامع، تعیین مدیران و بازرسان شرکت و… را رعایت کند . مقرره دیگری که در صورت تشکیل شرکت تعاونی سهامی باید رعایت نمود، تبدیل حصه یا آورده شرکا به قطعات سهام است؛ در ماده 194 ق.ت بیان شده «در صورتی که شرکت تعاونی تولید یا مصرف مطابق اصول شرکت سهامی تشکیل شود حداقل سهام یا قطعات سهام ده ریال خواهد بود و هیچیک از شرکا نمی توانند در مجمع عمومی بیش از یک رأی داشته باشند»
شرکت تعاونی
شرکت تعاونی – تشکیل شرکت تعاونی
برای تشکیل شرکت تعاونی، مؤسسین شرکت شامل متقاضیان دارای شرایط مذکور در مواد فوق، نسبت به تدوین طرح پیشنهادی و تنظیم اساسنامه در انطباق با قانون بخش تعاون 1350، دعوت به عضویت افراد واجد شرایط و تشکیل اولین مجمع عمومی (عادی) جهت تصویب اساسنامه و تعیین مدیران و بازرسان شرکت اقدام می کنند. مؤسسین در نگارش طرح پیشنهادی، ضرورت تأسیس تعاونی و ارائه دلایل توجیهی مبنی بر تناسب اهداف تشکیل تعاونی با اهداف و برنامه های جمهوری اسلامی ایران بالاخص در راستای اصول 43 و 44 قانون اساسی، با ذکر میزان سرمایه ثابت و در گردش، تعداد و مشخصات شرکای داوطلب، قید میزان سهم لازم التأدیه هر عضو، سوابق و مهارت های صاحبان حِرف، نام شعبه صندوق تعاون برای افتتاح حساب های تعاونی را ذکر نموده و با معرفی نماینده ای، طرح پیشنهادی اساسنامه را به اداره کل تعاون ارائه خواهند نمود.
شرکت تعاونی – مدارک ثبت شرکت تعاونی
مدارکی که مؤسسین بایستی ارائه نمایند را در زیر می توانید مشاهده نمایید :
- تصویر شناسنامه و مدارک تحصیلی؛
- گواهی پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت؛
- برگ عدم سوء پیشینه
کارکنان رسمی و پیمانی دولت با ارائه گواهی یا حکم کارگزینی از دو مورد آخر معاف خواهند بود.
شرکت تعاونی – مراحل ثبت شرکت تعاونی
مؤسسین پس از اخذ موافقت تشکیل شرکت از اداره کل تعاون اقدامات زیر را انجام می دهند
۱- دریافت مجوز فعالیت در حوزه فعالیتی مندرج در طرح پیشنهادی اساسنامه بنام مؤسسین شرکت تعاونی در شرف تأسیس.
۲- تدوین اساسنامه پیشنهادی.
۳- افتتاح حساب به نام «تعاونی در شرف تأسیس» در بانک توسعه تعاون و یا حسابی که توسط بانک توسعه تعاون در یکی از بانک ها تعیین می شود.
۴- دعوت از اشخاص (اعم از حقیقی یا حقوقی) واجد شرایط ضمن اعلام خلاصه از کلیات طرح پیشنهادی اساسنامه، شرایط عضویت و مهلت پذیرش تقاضای عضویت، شماره و مشخصات حساب افتتاح شده و مبلغ لازم برای تایدیه هر یک از اعضا و ذکر نحوه صدور آگهی های متعاقب تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی صاحبان سهام.
۵- بررسی شرایط داوطلبان و پذیرش واجدین شرایط عضویت و دریافت گواهی واریز وجه لازم سهام آن ها و صدور اجازه نامه ورود به مجمع عمومی عادی.
۶- ارزیابی آورده های غیرنقدی داوطلبان عضویت توسط کارشناس رسمی دادگستری و با رعایت ملاحظات قانونی.
۷- انتشار آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی در جراید یا روزنامه های کثیر الانتشار.
۸- ثبت نام داوطلبین تصدی سمت های مدیریت و بازرسی.
۹- ارسال یک نسخه از آگهی دعوت به منظور درخواست از اداره تعاون جهت معرفی ناظر در اولین مجمع عمومی عادی.
