قرارداد کلید در دست و کاربرد آن
فهرست محتوا
قرارداد کلید در دست و کاربرد آن
قرارداد کلید در دست از جمله انواع قراردادهای بین المللی تجارت می باشد که قراردادی پرکاربرد و تازه در اعطای مسئولیت طراحی و اجرا به پیمانکار است و پیمانکار باید کار را برای بهره برداری با یک مبلغ و زمان ثابت انجام دهد . به عبارتی مسئولیت طراحی و اجرا به طور کامل به عهده پیمانکار واگذار می شود و کارفرما و مشاور فقط در فرایند مناقصه و نظارت بر کار پیمانکار دخالت خواهند داشت . در واقع هدف از این قرارداد ، کاهش دخالت کارفرما در پروسه طراحی و ساخت می باشد و کلیه اقدامات از طراحی تا اجرای پروژه بر عهده پیمانکار است . در این مقاله قصد داریم به موضوع قرارداد کلید در دست (Turn-Key) و کاربرد آن بپردازیم .
قرارداد کلید در دست (Turn-Key) ، پیمانکار اختیارات بسیار زیادی در همه امور فنی خواهند داشت و کارفرما بعد از تکمیل پروژه فقط با چرخاندن یک کلید می تواند به بهره برداری از تاسیسات اجرا شده بپردازد . لازم به ذکر است که کارفرما ممکن است از قرارداد کلید در دست صرفا برای بخشی از پروژه استفاده کند که در این صورت پیمانکار تنها برای بخشی از کار مسئولیت طراحی را برعهده دارد و شایان ذکر است که بخشی از یک پروژه که به صورت کلید در دست به پیمانکار واگذار شود را Semi Turn Key یا Partial Turn Key می گویند . در روش کلید در دست ، مرحله مناقصه از اهمیت زیادی برخوردار است .
قرارداد کلید در دست و کاربرد آن – مسؤلیت پیمانکار در قرارداد کلید در دست
در این نوع از قراردادها مسئولیت تمامی فعالیت های پروژه از قبیل طراحی، تامین تجهیزات، ساخت و راه‌اندازی بر عهده پیمانکار قرار گرفته و به عبارتی کارفرما تمامی مسئولیت طراحی، تامین تجهیزات و ساخت پروژه را به یک پیمانکار داده و پیمانکار می باید کلیه تعهداتی که صراحتا یا به حکم اوضاع و احوال قضیه و عرف قراردادی بر عهده گرفته است ، انجام دهد.
لازم است بدانید که پیمانکار نسبت به هرگونه عیب در طراحی، ساخت و اجرا مسئول است و کارفرما نیازی به اثبات میزان خسارات وارده در نتیجه طراحی‌های ساخت معیوب ندارد و در نهایت هر عیب و نقصی که در محدوده تعریف شده کار حادث شود، پیمانکار مسئول خواهد بود یعنی فرض قانونی، مسئولیت پیمانکار بوده و بار اثبات عدم مسئولیت بر عهده وی می باشد. در قرارداد نیز بر عهده پیمانکار تعهداتی درج و قرار می گیرد که مهمترین آنها عبارتند از : جبران خسارت و امنیت اجرا
قرارداد کلید در دست علی رغم ایجاد برخی محدودیت ها برای کارفرما، با قرار دادن کلیه فعالیت های پروژه شامل طراحی، خرید تجهیزات، عملیات ساخت و نصب و راه اندازی به عهده پیمانکار، کارفرما از قید مسئولیت های سنگین مدیریت و اجرای این پروژه ها که اکثراً به علت تخصصی بودن کار و پیچیدگی تکنولوژیکی از عهده او خارج است، آزاد می شود.
قرارداد کلید در دست و کاربرد آن
قرارداد کلید در دست و کاربرد آن – مزایا و معایب قرارداد کلید در دست و کاربرد آن
بدون شک قرارداد کلید در دست مانند سایر قراردادها شامل مزایا و معایبی است که مزایای این قرارداد عبارتند از :
- درگیری کارفرما به علت عدم حضور مداوم او در فرآیند طراحی و اجرا به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاهش می یابد.
- تلفیق مسئولیت های طراحی با اجرا باعث کاهش زمان اجرا و هزینه های پروژه می شود.
- کارفرما در بدو امر الزامات قراردادی و نیازهای فنی خود را اعلام می‌کند که این امر خود موجب شفافیت و عدم وجود ابهام در محتوای قرارداد می شود .
از جمله معایب قرارداد کلید در دست می توان به موضع ضعیف کارفرما در مباحثی که پس از مذاکرات اصلی حادث می شود و همچنین صرف نیرو و منابع زیاد جهت اطمینان از قابلیت های پیمانکاران و کیفیت طرح های پیشنهادی آنها را اشاره کرد.
قرارداد کلید در دست و کاربرد آن – کاربرد قرارداد کلید در دست
انعقاد قرارداد کلید در دست منحصر به حوزه یا موضوع خاصی نیست و در تمامی حوزه ها امکان انعقاد و تحقق آن با اراده طرفین وجود دارد. بخش عمده قرارداد کلید در دست از قبیل تامین تجهیزات و نصب است، بنابراین کنترل گسترده و فراگیر عملیات اجرایی ضرورتی نداشته و می توان در پایان فرآیند اجرایی، عملیات را کنترل کرد .
همچنین در پروژه های صنعتی نیز قسمت عمده ای از تعهد قراردادی، تهیه و نصب تجهیزات بوده و متعاهدین که عموما کارخانه های سازنده این تجهیزات هستند، بر نحوه طراحی و ساخت آنها نظارت داشته و محصول را به مدت عمر مفید آن ضمانت می کنند بنابراین در این پروژه ها، نظارت بر نحوه طراحی و ساخت تجهیزات در عالی ترین سطح ممکن موضوعیت و ضرورت دارد و می‌توان نتیجه گرفت که در قراردادهای کلید در دست با موضوع موصوف می توان بدون نظارت گسترده، مسئولیت کامل پروژه را به پیمانکار سپرد و در صورت بروز هرگونه مشکل در نتیجه عدم رسیدن خواسته های کارفرما و عدم تحقق تعهدات قراردادی، پیمانکار را ملزم به اصلاح و رفع نقص کرد و لازم به ذکر است که به همین جهت در پروژه های صنعتی بیشتر از قراردادهای کلید در دست مورد استفاده می شود اما در پروژه های عمرانی از قبیل پروژه های ساخت سد و تونل که بخش قابل توجهی از کار مربوط به طراحی و ساخت احجام زیرزمینی می باشد که تا حد زیادی ناشناخته هستند، واگذاری مسئولیت کامل، بدون اعمال نظارت نباید صورت گیرد زیرا در این پروژه ها شکست نهایی در طرح، خسارات غیرقابل جبرانی را به بار آورده و در نتیجه در پروژه های عمرانی از سایر قراردادها همانند طراحی و ساخت استفاده می شود.
قرارداد کلید در دست و کاربرد آن – مولفه های اصلی در قرارداد کلید در دست
مولفه های اصلی در قرارداد کلید در دست عبارتند از :
- طراحی پروژه
- سایت ساخت
- هزینه و پرداخت ها
- زمان اتمام پروژه
- ضمانت عملکرد
- قوانین حاکم بر قرارداد
