قوانین نفقه فرزند
قوانین نفقه فرزند حکم می‌کند که والدین بر اساس احساس مسئولیت و وظیفه‌ای که در قبال فرزند یا فرزندانشان دارند، هزینه‌ها و امکانات مورد نیاز زندگی آنان را تأمین کنند. پرداخت و تأمین نفقه که در قوانین حقوقی بر عهده پدر خانواده گذاشته شده است، عبارتست از خوراک، پوشاک، هزینه درمان، تحصیل و … که به هر دلیلی پدر قادر به پرداخت آن نباشد، این وظیفه به سایر افرادی که قوانین مشخص می‌کنند، سپرده می‌شود.
چنانچه زن و شوهری از یکدیگر طلاق بگیرند، این وظیفه قطع نخواهد شد و پدر همچنان موظف و مکلف به پرداخت نفقه فرزند خود می‌باشد. چنانچه پدر استطاعت مالی لازم را داشته باشد، اما از پرداخت حق نفقه فرزند خود امتناع کند، مطابق با قانون مجازات اسلامی، چنانچه مادر به دادگاه شکایت کند، پدر محکوم به 3 الی 5 ماه حبس در زندان می‌شود. در این مقاله از موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو، قصد داریم که اطلاعات کاملی درباره قوانین نفقه فرزند و مسائل مربوط به آن را بیان کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
” مقاله پیشنهادی “
نیاز به گرفتن مشاوره وکلای حرفه‌ای موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو دارید؟
فهرست محتوا
- قوانین نفقه فرزند – مطالبه نفقه فرزند
- قوانین نفقه فرزند – چگونگی تعیین نفقه فرزند مشترک
- تا چه سنی فرزندان می‌توانند نفقه دریافت کنند؟
- آیا نفقه فرزند شامل هزینه تحصیل هم می‌شود؟
- نفقه فرزند یا فرزندان نامشروع به چه صورت است؟
- نفقه فرزندی که با لقاح مصنوعی متولد شده باشد
- قوانین نفقه فرزند – درخواست نفقه فرزند و نحوه مطالبه آن
- قوانین نفقه فرزند – شکایت کیفری نفقه فرزند
- دادخواست افزایش نفقه فرزند
قوانین نفقه فرزند – مطالبه نفقه فرزند
شاید این سؤال برایتان وجود داشته باشد که آیا تنها پدر موظف به پرداخت نفقه فرزند است؟ در پاسخ باید بگوییم بسته به برخی شرایط خیر. به عنوان مثال، در صورت فوت پدر و یا اینکه بضاعت مالی نداشته باشد، طبق قانون، پدربزرگ فرزند عهده دار پرداخت نفقه می‌شود. در صورتی که پدربزرگ او نیز در قید حیات نباشد یا توان مالی کافی نداشته باشد، قانون این وظیفه را به سایر اجداد پدری محول می‌کند.
اما جالب است بدانید که اگر اجداد پدری نیز در پرداخت نفقه فرزند فوت کرده و یا استطاعت مالی نداشته باشند، قانون این وظیفه مهم را بر عهده مادر می‌گذارد. چنانچه مادر فرزند فوت کرده باشد و یا بضاعت مالی برای پرداخت نفقه را نداشته باشد، اجداد مادری و پدری باید عهده دار پرداخت این هزینه شوند. اگر اجداد والدین فرزند در یک سطح مالی قرار داشته باشند، می‌توان پرداخت هزینه نفقه فرزند را به شکل مساوی میان آن‌ها تقسیم کرد.
اما در خصوص شرایط نفقه فرزند، باید بدانید که مبلغ آن بر اساس شرایط و محل زندگی او و همچنین نظر کارشناسان زبده در این زمینه مشخص می‌شود. اگر پدر به هر دلیلی نفقه فرزند یا فرزندان را پرداخت نکند هم مادر و هم خود فرزند یا فرزندان می‌توانند از او به دادگاه شکایت کنند. نکته مهم دیگری که وجود دارد، این است که پدر تا زمان مشخصی موظف به پرداخت نفقه فرزند می‌باشد که این زمان برای فرزند دختر تا قبل از ازدواج او و برای فرزند پسر تا زمان اتمام تحصیلاتش می‌باشد.
در صورتی که دختر طلاق بگیرد، دیگر نمی‌تواند درخواست دریافت نفقه را از پدرش داشته باشد. تفاوت بسیار مهمی که میان نفقه فرزند و همسر وجود دارد، این است که زن می‌تواند نفقه سال‌های گذشته را که به او داده نشده از شوهرش طلب کند ولی فرزندان چنین حقی ندارند.
قوانین نفقه فرزند – چگونگی تعیین نفقه فرزند مشترک
دادگاه خانواده برای بررسی و مشخص نمودن نفقه فرزند مشترک، کارشناسانی را بکار می‌گیرد تا با توجه به شرایط و شواهد، میزان نفقه را تعیین کنند. همچنین دادگاه صحبت‌هایی را با والدین صورت می‌دهد و به خوبی وضعیت آن‌ها را مورد سنجش قرار می‌دهد. وضعیت والدین شامل رابطه آن‌ها با فرزندشان و همچنین وضعیت مالی پدر را مشخص می‌کند و مبلغ نفقه فرزند برای هر خانواده‌ای متفاوت بوده و یکسان نمی‌باشد. نفقه فرزند مشترک در طلاق توافقی نیز مطابق قانون حمایت از خانواده، به این صورت است که اگر زوجین طلاق توافقی گرفته باشند و وضعیت حضانت و نفقه برای فرزند مشخص نشده باشد، باید پرداخت نفقه فرزند مشترک با دستور دادگاه رسیدگی به طلاق‌های توافقی صورت گیرد.
شرایط و قوانین نفقه فرزند و هر سوالی که در رابطه با قوانین حقوقی نفقه فرزند خود دارید را از ما بپرسید.
تا چه سنی فرزندان می‌توانند نفقه دریافت کنند؟
به طور کلی فرزندان پسر پس تا سن ۱۸ سالگی و گذشتن دوره سربازی و اشتغال به کار، به نحوی که بتوانند هزینه‌های زندگی را بپردازند، نفقه‌شان قطع می‌شود. فرزندان دختر نیز در صورت اینکه بیکار باشند، تا زمانی که ازدواج نکنند، مشمول دریافت نفقه هستند.
آیا نفقه فرزند شامل هزینه تحصیل هم می‌شود؟
هزینه تحصیل تا زمانی که برای فرزند ضروری است، بر عهده سرپرست خانواده است. اما اگر فرزند قصد ادامه تحصیل در دانشگاه را داشته باشد، اجباری بر سرپرست وارد نیست و موظف به پرداخت نفقه جهت تحصیل در دانشگاه نمی‌باشد.
نفقه فرزند یا فرزندان نامشروع به چه صورت است؟
نفقه فرزندانی که نا مشروع، یعنی فرزندانی که قبل از عقد، ازدواج رسمی یا ازدواج موقت به دنیا آمده باشند، نیز مسئله‌ای مهم در مقوله نفقه است. خوب است بدانید که پدر موظف به پرداخت نفقه به فرزند یا فرزندان نامشروع خود است و این امر بسیار ضروری می‌باشد. بنابراین اگر فرزندی شناسنامه داشته باشد و مشخص باشد که پدر او کیست، پدرش عهده دار پرداخت نفقه فرزند می‌شود. به طور کلی فرزند نامشروع با اثبات رابطه پدر و فرزندی یعنی (نَسَب) می‌تواند نفقه دریافت کند ولی اگر بدون رعایت موازین و شرع اسلام کودکی به شکل نامشروع متولد شود که پدرش مشخص نباشد، نفقه به او تعلق نمی‌گیرد.
نفقه فرزندی که با لقاح مصنوعی متولد شده باشد
فرزندانی که حاصل از تلقیح مصنوعی باشند و یا کودکانی که به سرپرستی خانواده دیگری گرفته می‌شوند، از حق قانونی نفقه برخودار هستند و جزو افراد واجب النفقه می‌باشد. چنانچه والدین کودک از پرداخت نفقه خودداری کنند، محکوم به حبس تعزیری درجه شش خواهند شدمطابق با قانون کودکانی که با پدیده تلقیح مصنوعی هستند یا تحت سرپرستی خانواده دیگری می‌باشد، باید نفقه‌شان از والدین جدید به آن‌ها داده شود.
قوانین نفقه فرزند – درخواست نفقه فرزند و نحوه مطالبه آن
با توجه به قوانین حمایت از خانواده، چنانچه فردی از فرزند دختر کمتر از 9 سال و پسر کمتر از 15 سال نگهداری می‌کند، قادر است برای گرفتن نفقه فرزند از پدرش به دادگاه شکایت کند. حال ممکن است سوالاتی درباره درخواست نفقه برایتان به وجود بیاید که برخی از مهمترین آنان را در ادامه مطرح کرده‌ایم:
آیا پدر با تأمین مسکن برای فرزند باید به او نفقه هم پرداخت کند؟
یکی از مهمترین تکالیف والدین نگهداری از فرزندانشان است. به این منظور آن‌ها باید خوراک، پوشاک، مایحتاج، هزینه تحصیل و درمان و همچنین خانه‌ای برای زندگی او فراهم آورند. در صورتی که پدر و مادر فرزندی از هم طلاق بگیرند، فراهم کردن خانه برای فرزندان و مادرشان جزو وظایف پدر خواهد بود.
نفقه فقط مسکن را تجت پوشش قرار نمی‌دهد و پرداخت نفقه باید همه جانبه باشد. این وظیفه به شکل قانونی بر عهده پدر است و مادر هیچ وظیفه‌ای از این بابت ندارد. به جر موارد خاصی که مربوط به حضانت و یا سرپرستی می‌شود یا شرایطی که دلالت بر عدم توانایی پرداخت نفقه از سوی پدر دارد.
آیا شاغل بودن مادر سبب می‌شود که پرداخت نفقه از جانب پدر قطع شود؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اگر مادران سر کار بروند و در کنار دریافت حق حضانت، شاغل نیز باشند، وظیفه پرداخت نفقه از گردن پدر ساقط می‌شود و مادر دیگر نمی‌تواند نفقه فرزندش را از پدر او دریافت کند. اما باید بگوییم که چنین فکری اشتباه است و مادران شاغل با اقامه دعوی می‌توانند درخواست دریافت نفقه را بدهند.
جالب است بدانید که شرایط رفاهی مادر و سطح زندگی‌اش، تأثیر مستقیمی بر تعیین نفقه فرزندش دارد. یعنی هر چه وضعیت زندگی مادر بهتر و دارای رفاه بالایی باشد، در زمان اقامه دعوی، برای فرزندش نفقه بیشتری منظور می‌شود. همچنین مادرانی که در روستا زندگی می‌کنند و سطح رفاهی پایین‌تری دارند، برعکس این جریان برایشان حاکم است و نفقه کمتری برای فرزندشان تعیین می‌شود.
قوانین نفقه فرزند – شکایت کیفری نفقه فرزند
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، پدر برای پرداخت حق نفقه فزرند یا فرزندان خود باید استطاعت مالی لازم را داشته باشد. اگر شرایط لازم را داشته باشد و نخواهد نفقه بدهد، مرتکب جرم شده و بر اساس قانون حمایت از خانواده، محکوم به حبس تعزیری درجه شش می‌گردد. این مجازات معادل 6 ماه تا 2 سال حبس می‌باشد. بنابراین فرزند یا فرزندان پدری که از پرداخت نفقه سر باز می زند، می‌توانند از او شکایت کنند و اعلام ترک نفقه بکنند.
دادخواست افزایش نفقه فرزند
مبحث افزایش نفقه فرزند نیز یکی از موارد مهم حقوقی است که ملاک بیشتر شدن میزان آن، گذشت زمان بخصوصی نمی‌باشد؛ بلکه هر زمانی که تغییراتی در شرایط زندگی فرزند به وجود بیاید، مثلاً بیمار شود، تورم و گرانی در جامعه بروز پیدا کند، فرزند نیازمندی‌های بیشتری پیدا کند و … می توتند دادخواست تعدیل نفقه را بدهد.
برای دادخواست افزایش نفقه فرزند، چنانچه شاخص تورم نسبت به زمان صدور حکم قبلی تا زمان ارائه درخواست فعلی تفاوت فاحشی داشته باشد، می‌تواند قابل قبول واقع شود. معمولاً نفقه فرزند توسط مادر او یا خود فرزند از پدر مطالبه می‌شود و چنانچه خود فرزند یا مادر احساس کنند که نفقه تعیین شده با توجه به تأمین موارد مورد نیاز زندگی کم است، می‌توانند برای تعدیل آن اقدام کنند که باید حداقل ۱۲ ماه از پرداخت نفقه بگذرد و شاخص نرخ تورم آن تغییر چشمگیری داشته باشد. درخواست افزایش نفقه با بررسی کارشناسی صورت می‌گیرد و میزان افزایش آن با توجه به نظر کارشناسان این حوزه مشخص می‌گردد.
