وکیل پایه یک دادگستری
وکیل به چه کسی می گویند؟
وکیل به کسی می گویند که از طرف فرد دیگری ، حقوقی یا حقیقی طبق عقد وکالت برای انجام کاری مأمور خواهد شد. وکالت یک عقد جایز می باشد که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد می گردد و طرفین آن وکیل و موکل نامگذاری می شوند. نایب السلطنه را در دوره صفویه وکیل می نامیدند و عنوان وکیل الرعایا هم از همین‌جا نام گذاری شده است. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کنیم که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف شما را داراست و در چه زمینه‌ای خود فرد باید برای آن کار حضور داشته باشد.
انتخاب وکیل توسط طرفین دعوا در دادگاه به چه صورتی است؟
در اصل ۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آورده شده که :
در کلیه دادگاه‌ها، طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و اگر توانایی انتخاب وکیل را ندارند باید برای آن‌ها امکانات تعیین وکیل فراهم شود. البته در ایران و عموم کشورها تصدی شغل وکالت دادگستری علاوه بر لزوم دارا بودن تحصیلات مرتبط دانشگاهی، مستلزم دریافت مجوزهای لازم و گذراندن دوره‌های کارآموزی در کانون‌های وکلا است وکالت یک نوع عقد از عقود امی باشد که بین موکل و وکیل، بسته می‌شود و به جای موکل کار مورد وکالت را انجام خواهد داد برای مثال زید موکل و عمر وکیل باشد ، زید به عمر وکالت می‌دهد به این که زمینی برای او بخرد، . این عمر به نیابت از زید کار را انجام خواهد داد ؛ و موکل محدوده‌ای را که برای عمر مشخص کرده است ، وکیل حق تجاوز و تعدی از آن را نخواهد داشت. برای نمونه موکل گفته این خانه مرا بفروش به دویست تومان عمر حق ندارد به کمتر از دویست تومان بفروشد.
به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته می شود؟
وکیل پایه یک دادگستری به فردی می گویند که بعد از طی دوره تحصیلات دانشگاهی در مقطع لیسانس و یا بالاتر در رشته حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا همتراز آن در حوزه علمیه، در آزمون کانون وکلای دادگستری که هر سال یک بار برگزار می گردد ، در رقابتی سنگین و نفس گیر موفق به کسب معدل و ترازی شود که بتواند در بین رقبای پر شماری که دارد به عنوان کارآموز وکالت پذیرفته گردد. مدت زمان دوره کارآموزی ۱۸ ماه می باشد و بعد از آن آزمونی تحت عنوان اختبار بصورت کتبی و مصاحبه علمی شفاهی برگزار می شود و فردی که موفق به قبولی در مجموع ۲ آزمون کتبی و شفاهی مذکور گردد، مجاز به حضور در مراسم تحلیف می شود که در مراسم مذکور بعد از طی تشریفات و اتیان سوگند توسط ایشان، او به عنوان وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری نائل خواهد شد.
انواع وکالت چیست؟
وکالت به اقسام دیگر نیز تقسیم می گردد :
- وکیل انتخابی
زمانی که فردی وکیل خود را انتخاب کرده و با انعقاد قرارداد وکالت از او می‌خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی انجام دهد.
- وکیل تسخیری
در مواردی که دعوایی کیفری جریان دارد و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به علت امتناع متهم از دریافت وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او اخذ خواهد شد. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می شود ، وکیل تسخیری می گوییم.
- وکیل معاضدتی
در مواردی که افراد برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت دارند اما به دلایلی امکان گرفتن وکیل ندارند ، با تشخیص عسرو حرج موکل از سمت دادگاه یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، در این موارد وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را انجام می دهد. وکیل یاد شده در این موارد را ، وکیل معاضدتی می نامند.
- وکیل اتفاقی
اگر فردی در رشته حقوق تحصیل کرده باشد اما شغل او وکالت نباشد و بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمونهای سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی را بگیرد، با طی کردن مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه قادر است به این امر اقدام نماید. فردی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته را وکیل اتفاقی می نامند.
تفاوت وکیل پایه یک و وکیل پایه دو چیست؟
وکلای پایه ۲ فقط حق شرکت در محاکم کیفری که به جرم‌های تعزیری مستوجب حبس کمتر از ۱۰ سال و شلاق و جزای نقدی و اقدامات تامینی ختم می گردد را دارند و در محاکم حقوقی نیز اگر بازخواسته کمتر از ۵۰۰میلیون ریال باشد و یا خواسته غیر مالی مگر در دعاوی مربوط به اختلافات در اصل نکاح، اصل طلاق، اثبات و نفی نسب شود ، قادر هستند از حقوق موکل خود دفاع نمایند اما وکیل پایه یک دادگستری حق شرکت در تمامی محاکم اعم از حقوقی و کیفری و.. را خواهند داشت. وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه دریافت می‌کنند بدواً به‌صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی می نمایند و قادر هستند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام نمایند و بعد از طی ۲ سال و همچنین تأیید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به دریافت پروانه وکالت پایه یک شوند.
تعهدات یک وکیل چه مواردی می باشد؟
زمانی که از تقصیر وکیل خساراتی به موکل متوجه گردد که وکیل مسبب آن باشد ، مسئول می باشد ، وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات کند و از اختیارات داده شده تجاوز نکند ، آنچه را به جای موکل خود دریافت می نماید به او رد کند ، اگر برای انجام امری دو یا چند وکیل معین شود هیچ نمی تواند بدون دیگری و یا دیگران در امری دخالت کند و اگر وکیل وکالت در توکیل ندارد نمی تواند انجام امری را به دیگری واگذار نماید.