قرارداد جوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر JV (Joint Venture)

قرارداد جوینت ونچر یا قرارداد سرمایه گذاری مشترک یکی از پرکاربردترین قراردادهای بین المللی در حوزه تجارت می باشد که نوعی مشارکت و همکاری است . این قراردادها به گونه ای از همکاری تجاری می پردازد که طی آن طرفین قرارداد ، انجام فعالیت خاصی را به طور مشترک بر عهده می گیرند و با دخالت فعالانه در آن موضوع ، در سود و زیان آن به نحو اشتراکی سهیم هستند . قرارداد جوینت ونچر دارای انواعی می باشد که بسته به نوع مشارکت طرفین فرق می کند .

شرکت‌ های داخلی و خارجی می ‌توانند با هم برای فعالیت ‌های اقتصادی مشارکت کنند که طی این سال ‌ها این نوع فعالیت ‌ها بیشتر به چشم می‌خورد. اولین شرط ایجاد یک رابطه حقوقی امن بین دو طرف قرارداد جوینت ونچر ، تنظیم و بررسی قرارداد جوینت ونچر طبق اصول و قواعد حقوقی است.

قرارداد جوینت ونچر – معنای قرارداد جوینت ونچر

واژه ونچر به معنای موسسه می باشد اما بیشتر در معنا و مفهوم ریسک نیز استفاده می شود و جوینت ونچر در کشور ایران نیز به همین معنا و مفهوم به کار می رود . جوینت همان مشارکت در سود و زیان یک فعالیت اقتصادی معنا می دهد و جوینت ونچر به معنای همکاری دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی به منظور به انجام رسیدن یک پروژه مستقل تجاری است . از سال 1980 میلادی به بعد اصطلاح جوینت ونچر در دادگاه‌ های آمریکا خیلی زیاد مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن یکی از پرطرفدارترین اصطلاحات رایج در نظام حقوقی جهانی شد که در همه زبان‌های دنیا از آن استفاده می‌ شود. در حال حاضر با توسعه روابط بین ‌­المللی اقتصادی و تجاری، بیش از هر زمان دیگری انعقاد قراردادهای بازرگانی بین­‌ المللی وجود دارد . انواع خاصی از این قراردادها از قبیل قراردادهای جوینت ونچر، قراردادهای تامین مالی و فرانشیز، ماهیت و کارکرد خاص خود را دارند و هر یک نقش مهمی در تجارت بین الملل ایفا می‌ کنند.

قرارداد جوینت ونچر در واقع شکلی از تنظیم انواع قرارداد‌های بین ‌المللی می باشد که خود می ‌تواند در انواع مختلف منعقد شود، تعریف این نوع قرارداد ، بر نوعی قالب قراردادی مشارکت و همکاری دلالت می­‌ کند. این قراردادها به گونه‌­ ای از همکاری تجاری می­‌پردازد که طی آن، طرفین قرارداد، انجام فعالیت خاصی را به طور مشترک بر عهده می‌­ گیرند و با دخالت فعالانه در آن فعالیت، در سود و زیان آن به نحو اشتراک سهیم می­‌ شوند .

قرارداد جوینت ونچر انواعی دارد که بسته به نوع مشارکت طرفین می‌­تواند همکاری در جهت ایجاد یک واحد اقتصادی بزرگتر با ترکیب آورده‌­ های طرفین باشد. منظور از «آورده» ، هرگونه آورده مالی یا غیر­مالی مانند فن ­آوری و تکنولوژی می باشد . در اصل، عنصر مهم این قرارداد، وجود مشارکت طرفین برای سوددهی بیشتر می باشد . به طور کلی قرارداد جوینت ونچر یعنی سرمایه‌ گذاری مشترک یا مشارکت انتفاعی می باشد و به معنی تشکیل یک شرکت تجاری مشترک توسط دو یا چند شرکت به منظور دستیابی به اهداف تجاری، مالی، یا فنی خاص است.

قرارداد جوینت ونچر – ویژگی های قرارداد جوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر می ‌تواند با افراد حقیقی و حقوقی خارج از مرزهای ایران نیز منعقد شود و هدفی را دنبال کند در عین حال که این قرارداد الزامی به تعیین یک هدف مشخص ندارد. از طرفی قرارداد جوینت ونچر دارای اعتبار و یا مدت مشخص نیست و تا زمانی که هدف یا اهداف مشترک وجود دارند و در نوع و نحوه شراکت اعتراضی از طرفین وجود نداشته باشد می ‌توانند به شراکت خود تحت جوینت ونچر ادامه دهند. مهمترین ویژگی قرارداد جوینت ونچر ، مشارکت فعالانه است که اگر یکی از طرفین علی رغم مشارکت در جوینت ونچر، در زمینه تامین سرمایه و تسهیم در سود فعالیت، طرف دیگر از مشارکت امتناع ورزیده، این چنین روابطی در جوینت ونچر قابل تجزیه و تحلیل نبوده و قابل بحث نیست. به همین جهت قرارداد جوینت ونچر از شرکت ‌های سهامی متمایز می ‌شود که در آن سرمایه داران پس از تامین بخشی از سرمایه در فعالیت‌های اقتصادی مشارکت نمی‌ کنند و همچنین همین ویژگی باعث وجه تمایز آن از قراردادهای فاینانس می‌ شود که در این قراردادها بانک یا شرکت تامین کننده پس از تامین منابع مالی پروژه، در پروژه دخالت و مشارکتی نمی ‌کند. رعایت اصل حسن نیت به‌ خصوص در مواردی که پای منافع مشترک در میان می باشد، از اهمیت زیادی برخوردار است و این اصل ضامن اعتماد طرفین قرارداد است.

قرارداد جوینت ونچر – انواع قرارداد جوینت ونچر

به طور کلی جوینت ونچر ، 2 نوع وجود دارد که عبارتند از:

  • جوینت ونچر قراردادی : این نوع جوینت ونچر طبق قرارداد فعالیت مشترک یا قرارداد همکاری شکل می‌گیرد بدون این که طرفین برای اجرای قرارداد دست به تأسیس یک بنگاه اقتصادی مشترک جدید بزنند. هر یک از طرفین این قرارداد، مسئولیت انجام بخشی از فعالیت مشترک را به عهده می‌گیرد. یک کمیته مدیریت مشترکی بر کل فعالیت طرفین قرارداد نظارت دارد ولی طرفین قرارداد، هر یک به اسم خود و به مسئولیت خود بخشی از فعالیت را به انجام می‌ رساند.
  • جوینت ونچر شرکتی : در این نوع جوینت ونچر، اراده طرفین برای همکاری به صورت تأسیس شرکت تجاری است و طرفین قرارداد آورده‌ های خود را در این شرکت متمرکز می ‌کنند و کلیه امور شرکت در این موسسه یا بنگاه اقتصادی انجام می‌پذیرد.

انواع دیگر قرارداد جوینت ونچر به شرح زیر می باشد :

  • قرارداد جوینت ونچر تأمینی (Supply JV): طرفین برای تأمین مالی و کاهش و تعدیل هزینه‌ها با هم به مشارکت می‌ پردازند.
  • قرارداد جوینت ونچر متمرکز (Concenteraction JV): جهت همکاری طرفین برای ایجاد واحد اقتصادی بزرگتر
  • قرارداد جوینت ونچر مکمل (Complementary JV): طرفین جهت تلفیق مهارت ‌ها و فناوری‌ ها و دانش فنی خود با یکدیگر، برای تنوع سازی در محصولات خود این قرارداد را منعقد می ‌کنند.
  • قرارداد جوینت ونچر تحقیق و توسعه (Research and Development)
  • قرارداد جوینت ونچر فروش (Sales JV): قرارداد حقوقی برای فروش و توزیع محصولات تولیدی طرفین در بازارهای دیگر کشورها
  • قرارداد جوینت ونچر یکپارچه: در این قرارداد مشارکتی، کلیه جنبه‌ های یک تجارت مانند سرمایه گذاری، ساخت، توزیع، بازاریابی و فروش مورد معامله قرار می ‌گیرد.

قرارداد جوینت ونچر – کاربرد قرارداد جوینت ونچر

افراد با هدف افزایش قدرت سرمایه، کاهش ریسک و تقویت قدرت رقابت در بازار اقدام به عقد قرارداد جوینت ونچر می کنند تا با آن در سرمایه گذاری مشخصی مشارکت کنند. افراد با قبول تعهدات قراردادی، دارای حقوق و تکالیف متعددی می ‌شوند حقوقی مثل حق اشتراک در منافع و سود، حق مدیریت اشتراکی پروژه و تکالیفی مانند شراکت در هرگونه زیان احتمالی که ممکن است از این قرارداد حاصل شود. شراکت، اصل جوینت ونچر می باشد و بنابراین زمانی که یکی از طرفین بنا به درخواست طرف دیگر، از انجام فعالیت سرباز می‌زند و در فعالیت اقتصادی مشارکت نمی‌کند، بنابراین جوینت محقق نشده است.

قرارداد جوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر – مزایای قرارداد جوینت ونچر

مزایای قرارداد جوینت ونچر عبارتند از :

  • دسترسی به منابع و بازارهایی که پیش از ایجاد جوینت ونچر موجود نبودند
  • سرعت بخشیدن برای معرفی و ارائه محصول به بازار
  • کاهش ریسک از طریق مشارکت
  • نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه‌ کم و محدود
  • مسیر جدید برای خروج از بازار، از طریق عرضه اولیه سهام یا فروش سهام

قرارداد جوینت ونچر – نحوه تنظیم قرارداد جوینت ونچر

اگرچه الگوی واحد و مورد پذیرش جهانی برای یک موافقت‌نامه یا قرارداد جوینت ونچر وجود ندارد اما بر مبنای تجربیات علمی و عملی و حقوقی، نکات مشترکی در اکثر اینگونه از قراردادها به چشم می خورند و تمامی آنها از یک اصول قراردادی تجاری بین المللی تبعیت می ‌کنند از جمله:

  1. قلمرو قرارداد: طبق شرط قلمرو قرارداد که در برخی از موارد از آن به عنوان قلمرو خدمات نیز ذکر می‌ شود، حدود تعهدات شرکا مشخص می گردد .
  2. طرفین قرارداد: هویت مالی و تکنولوژیک طرفین مشارکت از یک سو و مشخصات کامل حقوقی آنها از سوی دیگر، از ابتدای شروع مذاکره قرارداد تا اتمام اجرای پروژه موضوع قرارداد، دارای آثار فراوانی بوده و برای طرفین نقش حائز اهمیتی دارد.
  3. موضوع قرارداد: موضوع قرارداد جوینت ونچر ممکن است اجرای پروژه‌ای مشخص و یا سرمایه گذاری باشد که در هرصورت باید به روشنی ذکر شود.
  4. تعاریف: در اکثر قراردادهای سرمایه گذاری مانند جوینت ونچر، ماده‌ای تحت عنوان «تعاریف» برای تعریف و توضیح عبارت ها و اصطلاح‌ هایی که در قرارداد به کار برده شده ‌اند، اختصاص می ‌یابد.
  5. شرایط اعتبار و خاتمه قرارداد: حقوق و تعهدات طرفین در قرارداد، در چهارچوب شرایط مربوط به اعتبار قرارداد، نافذ و موثر می باشد و تا زمانی که یکی از موجبات خاتمه، واقع نشود، قرارداد به حیات خود ادامه خواهد داد.
  6. حقوق و تعهدات شرکاء: حقوق و تعهدات شرکا برحسب موضوع، اهداف و الزامات اجرایی پروژه متنوع می باشد . حقوق شرکاء، دریافت سود، انتقال سهم الشرکه،حق تقدم در خرید سهم الشرکه، حق دسترسی به اطلاعات، تعهدات شرکا، مشارکت در آورده و غیره موضوعاتی می باشد که باید در این بند ذکر شود.
  7. مسئولیت شرکاء : در قرارداد جوینت ونچر شرط مسئولیت در دو سطح مطرح می شود: الف- مسئولیت شرکا در برابر یکدیگر ب- مسئولیت شرکا در برابر اشخاص ثالث که مسئولیت شرکا بایستی به طور دقیق در قرارداد ذکر شود .
  8. تغییر در شرکای جوینت ونچر و شرایط و تشریفات لازم برای تحقق آن از جمله شروطی می باشد که در مرحله مذاکرات ، محل بحث و بررسی بسیاری بین شرکاست. تغییر در ترکیب شرکاء به صورت های گوناگون محقق می شود که به طور مختصر عبارتند از : ورود شریک جدید به جوینت ونچر، جانشینی شریک جدید به جای شریک قبلی، خروج یکی از شرکا از جوینت ونچر، اخراج یکی از شرکا از جوینت ونچر و فوت یکی از شرکا از جوینت ونچر
  9. شروط عمومی قراردادهای سرمایه گذاری مانند جوینت ونچر به نوعی مشابه یکدیگر هستند و شروط اجرایی و اختصاصی قرارداد را تکمیل می کنند، این شروط بیش از آنکه به طور خاص به پروژه موضوع جوینت ونچر ارتباط پیدا کنند، به تنظیم روابط شرکا به هنگام بروز حوادث و اختلافات، قانون حاکم بر اختلافات، نحوه مکاتبه شرکا با یکدیگر، تشریفات مربوط به واگذاری قرارداد، پرداخت هزینه های قانونی و غیره می ‌پردازند.

لازم به ذکر است که یک قرارداد جوینت ونچر به شکل‌ های مختلفی پایان می ‌پذیرد از جمله:

  • با انقضای یک دوره زمانی از قبل تعیین شده
  • با فوت یا انحلال یکی از طرفین
  • با حکم دادگاهی که ادامه جوینت ونچر را به دلیل اختلافات عمیق طرفین از نظر عملی غیرممکن دانسته است.
  • با انجام موضوع قرارداد

 

 

admin

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *