حقوق مربوط به کلاهبرداری

کلاهبرداری از جمله جرائم درجه 4 محسوب می شود و مطابق با قانون، مجازات مشخصی دارد. در تعریف کلاهبرداری می توان گفت: کسانی که به واسطه حیله و فریبکاری، دیگران را با داشتن هر گونه مال و اموال، شرکت، ملک و سایر موارد دروغین دچار سوء استفاده قرار دهند، کلاهبردار شناخته می شوند.

ترساندن مردم از بروز اتفاقات واهی و امیدوار کردن افراد با وعده های صوری، همچنین جعل هر گونه اسم و بدست گرفتن اختیارات غیرواقعی از راه تقلب و سوء استفاده از راه کلاهبرداری می باشد. برخی کلاهبرداران، اقدام به جعل مدارک و اسناد، از جمله مدارک تحصیلی می کنند که این ها کلاهبرداری محسوب شده و علاوه بر اینکه باید مال و سهم واقعی صاحبانشان توسط فرد متخلف باز گردد، بلکه مجازات آن از 1 تا 7 سال محکومیت و پرداخت جزای نقدی معادل می باشد.

چنانچه شخصی اقدام به کلاهبرداری حداقلی از مردم بکند، به جرم کلاهبرداری 1 سال مجازات برای او در نظر گرفته می شود و در صورتی که کلاهبرداری او شدید باشد، از 2 تا 7 سال مجازات را در پی خواهد داشت.

نکته دیگری که درباره جرم کلاهبرداری وجود دارد، این می باشد که از سه عنصر مادی و معنوی و قانونی تشکیل شده است. کلاهبرداری، جزو جرائم مرکب است چرا که مجرم با بکارگیری ابزار متقلبانه، اموال دیگران را به سود خود مصادره می کند. در صورتی که مجرم تنها قصد شروع کلاهبرداری را داشته و نتوانسته باشد مال افراد غیر را ببرد، مجازات او تنها در حد شروع جرم، اعمال می شود.

مراحل کلاهبرداری

• استفاده از وسایل متقلبانه همچون چک، اسناد تقلبی، سکه بدلی و …
• اغفال و فریب دادن افراد به هر وسیله ای
• بالا کشیدن اموال دیگران

تفاوت دزدی و کلاهبرداری در چیست؟

در امر دزدی، فرد با تقلب و به قصد تصاحب مال دیگران اقدامات خود را شروع کرده و بدون رضایت مالباخته، اموال او را تصرف می کند. اما در کلاهبرداری، فرد اموال دیگران را از طریق حیله و تقلب با بکار گیری ابزار و شرایط مورد نیاز، با اغفال مال باخته، تصاحب می کند.

چه جرم هایی به منزله کلاهبرداری تلقی می شوند؟

• تبانی اشخاص برای بردن مال دیگران
• معرفی مال دیگران به نتم خود و انجام عملیاتی بر اساس مالکیت آن ها
• تقاضای ثبت ملک توسط دفاتر نامعتبر و متخلف
• تقاضای ثبت ملک توسط وارث در حالی که می داند ملک توسط صاحب مال از او سلب شده
• اظهارات دروغین موسسان و مدیران شرکت های با مسوولیت محدود، تضامنی و نسبی در مورد پرداخت سهم مشارکت غیرنقدی در اوراق و اسناد لازم برای ثبت شرکت
• تقویم متقلبانه سهم شرکت غیرنقدی به مبلغی بیشتر از قیمت واقعی
• تقسیم منافعی که مبهم هستند و صورت دارایی شان موجود نیست
• استفاده از ارز دولتی برای مصارفی غیر از خرید کالا
• به فروش رساندن ارز دولتی در بازار سیاه یا بازار آزاد
• جعل کردن عنوان نمایندگی بیمه
• انتقال دادن مالی به دیگری که هنگام معامله از عدم مالکیت آن آگاه هستید
• تبانی در ثبت ملک به نام دیگری و یا متصرف قلمداد کردن آن
• از استرداد حق طرف مقابل خودداری کردن
• کسی که طلبی را کسی که به او مدیون نیست دریافت کند و انتقال بدهد

انواع کلاهبرداری

• ساده: دارای مجازات ۱ تا ۷ سال حبس و پرداخت نقدی معادل مال برده شده، رد مال به عنوان مجازات درنظر گرفته شده است.
• مشدد: دارای مجازات ۲  تا ۱۰ سال حبس و پرداخت نقدی معادل مال برده شده، رد مال و انفصال ابد.
• رایانه ای: دارای مجازات ۱تا ۵ سال حبس و پرداخت نقدی از 200 هزار تومان تا 10 میلیون تومان و رد مال.

کلاهبرداری با جعل مدرک

متاسفانه در سال های اخیر میزان کلاهبرداری با جعل مدارک و اسناد بسیار بیشتر از گذشته شده است. یکی معروفترین انواع جعل امضای چک به جای صاحب دسته‌ چک می باشد که با دستکاری و تقلب به بانک برده می شود. از انواع دیگر جعل می توان به ساخت ارزهای خارجی تقلبی همچون دلار و یورو، جعل اسکناس، تغییر در اسناد و مدارک و دست بردن در نوشته‌ها همچون سند، وصیت نامه و … اشاره کرد. در تعریفی ساده می توان گفت جرم جعل یعنی، تقلب کردن و برگرداندن یک نسخه از مدارک و اسناد اصلی به نوع غیر واقعی و ساختگی.

قوانین و مقررات مربوط به کلاهبرداری با جعل اسناد و مدارک

بنا بر ماده 100 قانون، اگر شخصی اقدام به ثبت اسناد، مدارک و املاک تقلبی بکند، چنانچه جزو صاحبان دفاتر رسمی باشد و عمداً یکی از جرم‌های زیر را انجام دهد، جاعل در اسناد‌ به حساب آمده و مجازاتی معین، در انتظار او خواهد بود. جرایم به شرح زیر هستند:

• ثبت اسناد جعلی یا دروغین
• ثبت سندی بدون حضور اشخاصی که باید مطابق قانون، حضور داشته باشند
• ثبت سند به اسم کسانی که آن معامله را نکرده‌اند باشند
• ثبت سند با تاریخ نادرست شروع و پایان در دفتر ثبت
• ثبت سند با اعمال تقلب و یا از بین بردن تمام یا قسمتی از دفاتر ثبت
• ثبت اسناد انتقالی در شرایطی که می داند انتقال ‌دهنده مالکیت آن ها را ندارد
• ثبت سندی که اعتبار نداشته باشد یا فاقد سندیت شده باشد

جعل اسناد و نوشته ها

ما در طول روز، اسناد و نوشته های گوناگونی را رد و بدل می کنیم و به واسطه آن ها کارهایمان را پیش می بریم. حال اگر این نوشته ها و اسناد دستکاری شوند و اطلاعاتشان به گونه ای تغییر یابد که موجب تصرف مال دیگری شود، کلاهبرداری رخ می دهد. از جمله مهمترین مواردی که مصداق جعل نوشته و اسناد مهم هستند، عبارتند از: جعل شناسنامه و کارت ملی، جعل وصیت نامه و یا توافق نامه، جعل سند املاک و مستغلات، جعل سند ازدواج و بسیاری موارد دیگر.

مجازات جعل اسناد و نوشته‌ ها

• اگر شخصی در اسناد و نوشته‌های غیررسمی اقدام به جعل کند و یا به سند سازی بپردازد، علاوه بر جبران خسارت محکوم به 6 ماه تا 2 سال حبس و یا پرداخت نقدی تعیین شده می گردد.
• اگر کارمند دولت در حین انجام وظیفه و در زمینه فعالیت های خودش مرتکب به جرم جعل در اسناد رسمی شود، مجازات او 1 تا 5 سال حبس و پرداخت جزای نقدی می باشد.
• اگر شخصی در اسناد و نوشته های رسمی اقدام به جعل کند، در صورتی که کارمند دولت نباشد، مجازات حبس برای او بین 6 ماه تا 3 سال، منظور می گردد و یا باید جزای نقدی بپردازد.

جعل مدرک تحصیلی

به دلیل مدرک گرایی و تمرکز جامعه بر ارائه مدرک در زمینه استخدام، پذیرش در اجتماع و … یکی جرم هایی که بسیار فراگیر شده است و عده زیادی به آن روی آورده اند، جعل مدارک تحصیلی می باشد.

مطابق قانون کسانی که مدارک تحصیلی را جعل می کنند و در اختیار افراد جامعه قرار می دهند، به حس از 1 تا 3 سال محکوم می شوند. معمولا جعل مدارک تحصیلی با دستکاری یا ارائه مدارک تقلبی و غیر واقعی سوابق علمی، همچون گواهی اشتغال به تحصیل، مدارک جعلی فارغ التحصیلی، جعل تاییدیه یا ریز نمرات دانشگاهی، جعل اسناد تحصیلی و یا نمرات اخذ شده از موسسات آموزشی داخلی یا خارج از کشور می باشد. کسانی هم که از این مدارک استفاده می کنند، مجازات حبس 2 ماه تا 2 سال در انتظارشان خواهد بود.

قوانین حقوقی مربوط به جرایم سایبری و رایانه ‌ای

در جرایم سایبری که نوعی از کلاهبرداری به شمار می روند، فرد متخلف از طریق اینترنت اطلاعات و اسناد دروغینی را منتشر کرده و به سوء استفاده و تصاحب اموال و موقعیت هایی دست می یابد. جرائم رایانه ای و مخابراتی که معمولا منجر به دستیابی به داده ها و منابع محرمانه می شوند  به بخش های زیر تقسیم می گردند:

دسترسی غیرمجاز به داده ها یا سامانه های رایانه ای و مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده باشند که مجازات آن از 91 روز تا 1 سال و یا پرداخت جزای نقدی یا هر دو می باشد.

شنود غیرمجاز محتواهای در حال انتقال، ارتباطات غیرعمومی در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری که مجازات آن، حبس از 6 ماه تا 2 سال و یا پرداخت جزای نقدی یا هر دو می باشد.

جاسوسی رایانه ای که فرد به طور غیرمجاز به داده های محرمانه درحال انتقال یا ذخیره شده در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده دسترسی پیدا کند. مجازات جاسوسی رایانه ای به شرح زیر است:

1. دسترسی به داده های محرمانه و محافظت شده، بدست آوردن و یا شنود آن ها از 1 تا 3 سال حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات.
2. در دسترس قراردادن داده های کسب شده به اشخاص دیگر، از 2 تا 10 سال حبس.
3. افشا نمودن یا در دسترس قرار دادن داده های محرمانه برای دولت، سازمان، شرکت یا گروهی از بیگانگان یا عاملان آن ها،از 5 تا 15 سال حبس.

چگونه از حق و حقوق خود در برابر کلاهبرداری جعل و تخلفات سایبری دفاع کنیم؟

خوشبختانه موسسات حقوقی با بهره مندی از وکلا و کارشناسان حرفه ای در این زمینه ها در کنار شما هستند. موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو، سالهاست که به حل انواع پرونده های کلاهبرداری، جعل و جرایم سایبری پرداخته است. تنها کافیست که با موسسه آتیه آفرینان عدالت جو تماس بگیرید و راهنمایی های لازم در مورد مسائل پیرامون کلاهبرداری، جعل و … را از آن ها جویا شوید.