حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران به همراه متن منشور
به طور کلی می توان گفت که مجموعه ای از حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی و اجتماعی، حقوق شهروندی را تشکیل می‌دهند. یک شهروند که به عنوان یک تبعه در دولت شناخته می شود، از حقوق شهروندی ویژه‌ای برخوردار است. اما حقوق شهروندی و چگونگی اجرای آن نیز مهم است و به عنوان یکی از چالش های حقوقی در هر جامعه ای به حساب می آید.
در واقع حقوق شهروندی تکالیفی است که شهروندان در جامعه با تعامل و ارتباط با سازمان های دولتی دارند. بنابراین دولت کشورها نیز با اقداماتی سعی کرده اند که نواقص حقوق شهروندی را برطرف کنند و به همین خاطر منشور حقوق شهروندی را به وجود آوردند.
به واسطه این منشور دولت ها می بایست حقوق شهروندان را که عبارتند از: آسایش، آزادی، احترام، برابری، امنیت، آگاهی و پیشرفت می باشد را فراهم آورند. در سال ۱۳۹۵ این منشور در کشور ما نیز به وجود آمد و در این مقاله از موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو می خواهیم به بررسی حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران بپردازیم.
با منشور حقوق شهروندی آشنا شوید.
همانطور که گفتیم مجموعه حقوقی که افراد در جامعه از آن برخوردار هستند و دولت و حکومت ملزم به رعایت آن می باشند، حقوق شهروندی نامیده می شود. طیف وسیعی از مسائل همچون مسائل سیاسی، اقتصادی، مدنی، اجتماعی و فردی در منشور حقوق شهروندی بیان شده است و به عنوان یک سند قابل قبول، کلیه حق و حقوق ملت را که قبلاً به صورت پراکنده موجود بود، در خود جای داده است. دولت نیز آن را به رسمیت شناخته و به آن عمل می کند.
در گذشته مجموعه قوانین و حقوق به صورت پراکنده موجود بود، اما منشور حقوق بشر و حقوق شهروندی به آن انسجام بخشیده و باعث شده که به عنوان یک آینه تمام نما، حقوق ملت را به صورت جامع و کامل نشان دهد. بنابراین این یک سند پر اهمیت برای شهروندان بوده و دولت وظایف و مسئولیت های بسیار برای محقق ساختن آن دارد.
در منشور حقوق شهروندی که در سال ۱۳۹۵ مصوب شد چه بخش هایی وجود دارد؟
همان طور که گفتیم در سال ۱۳۹۵ مورخ 29 آذر، ریاست جمهوری منشور حقوق شهروندی را امضا نمود و به دولت ابلاغ کرد. این سند که یک سند قانونی به شمار می رود، وظایف و تکالیفی را در قبال حقوق ملت و شهروندان کشورمان می‌دهند تحت چارچوب قانون اساسی و با رعایت موازین اسلامی بر دولت ارائه می کند. به این ترتیب، حقوق شهروندی در جامعه به بهترین شکل ممکن اعمال می‌شود و ضمانت اجرای آن، منشور حقوق شهروندی است که سندی معتبر بوده و همه مسائل مهم را از قبل پیش‌بینی کرده است.
موضوعات منشور حقوق شهروندی چگونه تقسیم بندی شده است؟
باید بدانید که منشور حقوق شهروندی در 120 ماده تدوین شده و پس از اینکه مقدمه ای کوتاه از چیستی و چگونگی حقوق شهروندی را بیان می کند به شرح این ۱۲۰ ماده می پردازد. ماده های موجود در منشور حقوق شهروندی عبارتند از:
- حق حیات ، سلامت و کیفیت زندگی که در برگیرنده مواد 1 الی 6 این سند است .
- حق کرامت و برابری انسانی نیز از ماده 7 الی ماده11 را دربردارد .
- حق آزادی و امنیت شهروندی این حقوق شامل مواد 12 تا 18 این سند است .
- حق مشارکت در تعیین سرنوشت که مواد 15 الی 18 منشور را به خود تخصیص داده است .
- حق اداره شایسته و حسن تدبیر این حق از ماده 19 تا 24 این سند را به خود اختصاص داده است .
- حق آزادی اندیشه و بیان از ماده 25 تا 29 نیز به مبحث حق آزادی اندیشه و بیان پرداخته شده است .
- حق دسترسی به اطلاعات از ماده 30 الی 32 به این حقوق تخصیص داده شده است .
- حق دسترسی به فضای مجازی از ماده 33 تا 35 در بردارد .
- حق حریم خصوصی از ماده 36 تا 42 می باشد .
- حق تشکل ، تجمع و راهپیمایی از ماده 43 تا 46 بررسی شده است .
- حق تابعیت ، اقامت و آزادی رفت و آمد ماده 47 تا 50 را به طور کلی دربردارد .
- حق تشکیل و برخورداری از خانواده مواد 51 . 52 . 53 . 54 . و 55 به این حق پرداخته است .
- حق برخورداری از دادخواهی عادلانه این حق شهروندی نیز از ماده 56 تا 67 را به این موضوع اختصاص داده شده است
- حق اقتصاد شفاف و رقابتی که از حقوق بسیار مهم شهروندان است از ماده 68 الی 72 این قانون را دربرگرفته است .
- حق مسکن در ماده 73 و 74 بیان شده است .
- حق مالکیت نیز که در مواد 75 و 76 به آن پرداخته شده است .
- حق اشتغال و کار شایسته از مواد 77 الی 84 را در بردارد .
- حق رفاه و تامین اجتماعی نیز از ماده 85 تا 94 را به این حقوق اختصاص داده شده است .
- حق دسترسی و مشارکت فرهنگی از ماده 95 تا 103 می باشد .
- حق آموزش و پرورش از ماده 104 تا 111 بیان شده است .
- حق محیط زیست سالم و توسعه پایدار از ماده 112 تا 115 را به خود اختصاص داده است .
- حق صلح ، امنیت و اقتدار ملی مواد 116 و 117 و 118 و همچنین 119 و 120 را دربردارد .
مجموعه حقوق شهروندی برای تامین نیازهای فردی در جامعه می باشد و با برقراری احترام، آزادی، امنیت، برابری و آسایش باعث می شود که جامعه ای ایده آل برای زندگی داشته باشیم. هر دولتی موظف به تدوین منشور حقوق شهروندی بوده و باید در آن تمامی قوانین، مقررات و موازین حکومتی خود را لحاظ نماید. برای کسب اطلاعات حقوقی و قوانین مهم در خصوص حق و حقوق شهروندی، می توانید به موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو مراجعه کنید یا پیش از هر اقدامی با مشاوران و وکلای حرفه ای آن مشورت کنید.
برای ارتباط با وکلای موسسه حقوقی آتیه آفرینان عدالت جو و دریافت مشاوره رایگان از طریق لینک اقدام فرمایید.
