مالیات تکلیفی
مالیات تکلیفی
مالیات تکلیفی از نوع مالیات بر درآمد می باشد . افراد مشخصی که پرداخت کننده درآمدند باید مالیات را از درآمد پرداخت شده کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند . مانند مالیات بر حقوق کارمندان، پرسنل و کارگران (اشخاص ثالث) یک وزارتخانه، سازمان، مؤسسه، بنگاه های اقتصادی و شرکت ها و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی. در مالیات بر عملکرد تمام شرکت ها و مؤسسات و غیره باید در یک دوره مالی کلیه سود و زیان خود را محاسبه نمایند و ۲۵٪ از سود خالص خود را به سازمان مالیات پرداخت نمایند . اما در مالیات تکلیفی وظیفه خود کارفرماست که مالیات را از حقوق کارمندان کسر نماید.
در زیر بر اساس قانون مالیات های مستقیم، مصوب اسفند ۶۶ و اصلاحیه 80/11/27 انواع و مهلت و محل مالیات مزبور را آورده ایم:
- ماده۵۳، تبصره۹ (مالیات تکلیفی اجاره املاک ): مالیات بر اجاره املاک، زمین، ساختمان و مغازه، مالیات تکلیفی است که بر عهده مستاجر می باشد؛ یعنی مستاجر قبل از پرداخت اجاره به موجر باید مبلغ مالیات را از اجاره بها کسر و در زمان معین به حساب اداره مالیات بپردازد. مبلغ مالیات حتماً باید در اظهارنامه ثبت گردد.
- مواد ۸۵ و ۸۶ اصلاحی (مالیات تکلیفی حقوق): کارفرما بر اساس قراردادی که با پیمانکار منعقد می نماید از او خدماتی دریافت می کند و در ازای این خدمات مبلغی را پرداخت خواهد کرد ؛ کارفرما باید ابتدا مبلغ مالیات را از حق الزحمه پیمانکار کسر نماید و به حساب اداره مالیات واریز کند، در نتیجه کار فرما وظیفه دارد که مالیات را پرداخت و دریافت کند و پیمانکار در این امر هیچ اختیاری ندارد.
- ماده ۱۰۲ (مالیات تکلیفی مضاربه )
- ماده ۱۰۳ (مالیات تکلیفی حق الوکاله ): تمامی وکلا باید در وکالت نامه های خود رقم حق الوکاله ها را قید نمایند و ۵ درصد از آن را بابت مالیات تعیین شود.
- ماده ۱۰۴ (مالیات تکلیفی حق الزحمه ها): هزینه های پزشکی، بیمارستان و آزمایشگاه و رادیولوژی، دارو، مشاوره، کارشناسی، حسابرسی، خدمات مالی و اداری، نویسندگی، تألیف و تصنیف، خوانندگی، هنرپیشگی، اوراق بهادار و بازار بورس کالا، صندوق ها و مؤسسات تعاونی، تمام هزینه های اجاره انواع ماشین آلات اداری و محاسباتی و کارخانجات و حمل و نقل، سردخانه ها، انبارداری، نگهداری همچنین هزینه های مربوط ساختمان مانند: نقشه کشی، نقشه برداری، نظارت و محاسبات فنی، اجاره هر نوع وسایل موتوری زمینی و هوایی و دریایی، کلیه خدمات و ارتباطات رایانه ای، بر همه این هزینه ها مالیات تعلق خواهد گرفت که باید از حق الزحمه کسر و به مدت سی روز به اداره مالیات پرداخت گردد.
- ماده ۱۰۷ (مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج )
- ماده ۱۰۹ (مالیات تکلیفی مؤسسات بیمه)
- ماده ۱۱۶ (تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی): مدیران وظیفه دارند که در مدت شش ماه از ثبت شرکت اظهارنامه مالیاتی را بر اساس ماده ۱۱۵ تنظیم کنند و به اداره امور مالیاتی ارائه کنند.
- ماده ۱۱۸(مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن‌ها )
- ماده ۱۲۳ (مالیات تکلیفی منافع بلاعوض اموال )
- ماده ۱۴۳ (مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام )
طبق ماده ۱۹۹ در صورت تخلف از پرداخت این مالیات علاوه بر پرداخت آن به ۲۰ درصد جریمه معادل مالیات پرداخت نشده محکوم می گردد.
مالیات تکلیفی
اگر وزارتخانه ها، شرکت یا مؤسسه دولتی یا شهردار در پرداخت این مالیات کوتاهی نمایند باید بر اساس قانون تخلفات اداری با آنها برخورد شود. حال اگر شخص حقوقی غیردولتی باشد، علاوه بر جریمه گفته شده به حبس تاًدیبی از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد .
قوانینی که برای متخلفین مالیات تکلیفی وضع شده را می توانید در زیر مشاهده نمایید:
- در صورت تخلف علاوه بر پرداخت مالیات باید معادله ده درصد از مالیات پرداخت نشده را جریمه بپردازد.
- علاوه بر ده درصد جریمه دیرکرد به ازای هر ماه تخلف در پرداخت مالیات تکلیفی باید ۵/۲ ٪مالیات پرداخت نشده را به عنوان جریمه پرداخت کند.
- در بند ۴ ماده ۲۷۴ ق.م.م برای تخلف از مالیات تکلیفی مجازات های تعزیری درجه ۶ در نظر گرفته است.که عبارتند از:
- حبس بیش از شش ماه تا دو سال.
- جزای نقدی بیش از بیست میلیون (20/000/000) ریال تا هشتاد میلیون (80/000/000) ریال.
- شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرایم منافی عفت.
- محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال.
- انتشار حکم قطعی در رسانه ها.
- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی، حداکثر تا مدت پنج سال.
- ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی، حداکثر تا مدت پنج سال.
- ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی، حداکثر تا مدت پنج سال.
اداره امور مالیات پس از بررسی اظهارنامه های مالیاتی برگه تشخیص مالیاتی که همان اظهارنظر اداره امور مالیاتی، نسبت به مالیات مؤدی است را صادر خواهد کرد. سه برگه تشخیص داریم:
- برگه تشخیص مالیات عملکرد
- برگه تشخیص مالیات حقوق
- برگه تشخیص مالیات تکلیفی
اگر مالیات مربوط به هرکدام از موارد فوق صفر باشد برگه تشخیص آن صادر نمی شود. مؤدی در صورت داشتن اعتراض باید ظرف مدت سی روز اعتراض خود را کتباً به اداره امور مالیات اعلام نماید؛ در صورت نداشتن اعتراض اداره امور مالیات برگه قطعی مالیات که در آن میزان بدهی قطعی مودی تعیین شده را صادر خواهد کرد . تسویه آن نیز به مدت ده روز بعد از ابلاغ لازم الاجرا می باشد.
شرایطی نیز وجود دارد که برگه تشخیص را طبق ماده ۲۳۹ق.م.م برگه قطعی لحاظ می کنند. مانند:
- اعلام کتبی از سوی مؤدی ظرف۳۰ روز از تاریخ ابلاغ مبنی بر قبول مالیات.
- پرداخت مالیات به مأخذ برگه تشخیص.
- عدم اعتراض کتبی به برگه تشخیص.
- عدم مراجعه به اداره امور مالیاتی.
اگر اداره مالیات در محاسبات خود اشتباه کند و مالیات اضافه ای از مؤدی دریافت‌کند در این صورت طبق ماده۲۴۲ق.م.م اداره مالیات موظف است که وجوه اضافه را ظرف مدت یک ماه به مؤدی برگرداند.
